BELAJAR DARI KESUKSESAN PEMIMPIN MANGGARAI
YANG BERKIPRAH DI BIDANG POLITIK
Andreas Agas, Bupati Manggarai Timur Periode 2014 - 2024
BELAJAR DARI KESUKSESAN PEMIMPIN MANGGARAI
YANG BERKIPRAH DI BIDANG POLITIK
Andreas Agas, Bupati Manggarai Timur Periode 2014 - 2024
DERE DE LALONG LIBA
LAKO LESAK LESO
https://www.youtube.com/watch?v=-TtMJja6tfc
1.
Lako lesak leso
Nomber nderes keta
Liba wai waa
Toe rantang mata
Hoog ami caim enu
Mai batu mbau
Agu tuluk puu
Wale:
Inang, ole amang, amang e
Inang e…, ole bantang tite ga….
2.
Gelang koe tombo Ema ge …
Ami
kudut labar cama
3.
Nia tange lonto wetag e…..
Kala
raci tahang
Hoo
recap daku taa
Anak
dise amang
Ndut
pucu ge….
Wale:
Inang, ole amang, amang e
Inang e…, wee aku ge
4.
Lako lesak leso
Nomber nderes keta
Liba wai waa
Toe rantang mata
Hoog ami caim enu
Mai batu mbau
Agu tuluk puu
. Wale:
Inang, ole amang, amang e
Inang e…, lembak koe naim e
Inang, ole amang, amang e
Inang e…, wa koe pacan e
DERE-DERE SANDA EDIT DAKU (FRANS JELATA)
1, SANDA WELA
Dere Sanda Wela ngance lelo one link hoo wa. Aku edit dere hoo neho hoo wa betuan.
SANDA WELA
Sandad e a o Wela, (6 53 5 22 36 )
Sandad e a o Wela (65 3 5
22 16 )
A o Wela (61 21 65)
Sandad e , (6.
7i )
a o Wela o
Sandad e (2 32
i6 i
65 43 )
Sako
1.
Ata Manggarai manga
adak sasi (caci) o ae naun hoo
ge.
E.... o... ouo... e Manggarai ge a , adak sasi (caci) ge….a, Manggarai mangan adak
sasi ( caci)
Cual1:
Ai Manggarai adak sasi (caci)
kudut
wali de Kamping Sengaji……..
W: Kamping Sengaji ge….a…a…a……….
C1: A….o ata Manggarai de….a………
C2: A….o…….. manga adak sasi (caci) de na………..
Wale : Sandad e.............
Sako
2.
Ite sa tana mai riang adak
o ae naun hoo ge.
E.... o... ouo... ite setana ge a ,ite setana mai riang adak.
Cual1:
Ai sangged ite lawa setana bantang sama te riang adak.
Wale : Riang adak ge.
a...... a..... a.......
Cual1: Ramen o ite setana de na.
Cual 2:Ramen o mai riang adak de na......
Wale : Sandad e.............
Sako 3
Ite sa golo lonto
liup bongkok o ae naun hoo ge.
E o o uo... e ite segolo e... a ite segolo, lonto liup bangkok.
Cual1: Ai ite segolo paka ongko mai lonto de liup
bangkok....
Wale : Liup bangkok...... ge a.........
Cual 1: Ramen o ite segolo de na.
Cual 2:Ramen o lonto liup bongkok de na.
Wale : Sandad e.........
Sako 4
Ite sa beo mai lonto
leok o ae naun hoo ge.....
E.. O... Ou oe, ite sebeo e....a, ite sebeo mai lonto leok.
Cual1 : Ai sanggen
ite lawa sebeo neka hesot one lonto
leok
Wale: Lonto leok ge…a..a…….
Cual 1: Ramen o lawa sebeo de na……..
Cual 2: Ramen o leros
lonto leok de na……..
Wale:
Sako 5
Ata peang mukang wee kole kete. O…ae
naun hoo ge……
E.. O... Ou oe, peang mukang e....a, mai wee de kole kete.
Cual1 : Ai sanggen ata
peang mukang mai wee de kole kete
Wale: Kole kete ge…a..a…….
Cual 1: Ramen o lawa peang
mukang de na……..
Cual 2: Ramen o wee
kole kete de na……..
Wale:
Sako 6
Ata ngo mbeot kole laat beo.
O…ae naun hoo ge……
E.. O... Ou oe, ata mbeot ge....a, ata mbeot mai laat beo
Cual1 : Ai sanggen ata
ngo mbeot mai kole
de kamping beo
Wale: Kamping ge…a..a…….
Cual 1: Ramen o lawa
lako mbeot de na……..
Cual 2: Ramen o kole
laat beo de na……..
Wale:
Sako 7
Ata ngo pala kole
kamping tana. O…ae naun hoo ge……
E.. O... Ou oe, ata pala ge....a, ata pala
mai laat tana
Cual1 : Ai sanggen ata
ngo pala mai kole de laat tana
Wale: Laat tana ge…a..a…….
Cual 1: Ramen o lawa
lako pala de na……..
Cual 2: Ramen o kole
laat tana de na……..
Wale:
Sako 8
Ami ata sekola tegi tompal momang . O…ae naun hoo ge……
E.. O... Ou oe, ata sekola ge....a, ata sekola tegi tompal momang
Cual1 : Ai sanggen ata
ngo sekola lako
londang tegi tompal momang
Wale: Tompal momang ge…a..a…….
Cual 1: Ramen o lawa ngo
sekola de na……..
Cual 2: Ramen o tegi
tompal momang de na……..
Wale:
Sako 10
Ata pake songke
tambang keta lomes, O…ae naun hoo ge……
E.. O... Ou oe, pake songke ge....a,
tambang lomes ge…a, pake songke go tambang lomes
Cual1 : Ai eme ite
pake songke, tambang lomes
neho londe koe
Wale: Londe koe ge…a..a…….
Cual 1: Ramen o pake
towe songke de na……..
Cual 2: Ramen o sama
londe koe de na……..
Wale:
Sako 11
Ata pake sapu tambang keta mbalur O…ae
naun hoo ge……
E.. O... Ou oe, pake sapu ge....a, tambang mbalur ge…a, pake sapu go tambang mbalur
Cual1 : Ai ata rona pake sapu ,
tambang mbalung agu tambang naun
Wale: Tambang naun ge…a..a…….
Cual 1: Ramen o woko pake sapu de na……..
Cual 2: Ramen o tambang keta naun de na……..
Wale:
Mane tana sale lurang lawe tungku mane. O…ae weong naid e……
E.. o... ou oe, eme mane ga de tana sale ga de , eme go tana sale
Cual1 : Ai mana tana sale, lurang lawe de tungku mane
Wale: Tungku mane ge…a..a…….
Cual 1:A,,, o mane tana sale de na……..
Cual 2: O...o lame tungku mane de na……..
Wale:
E.. o... ou oe, eme latung ga de ga de , lau galung ga de, eme latung de lau galung
Cual1 : Ai eme latung lau galung , manik rembu de lelo deu
Wale: Lelo deu ge…a..a…….
Cual 1:A,,, o latung lau galung de na……..
Cual 2: A...o rembu lelo de na……..
Wale:
S1: A o ae a,
a..a..a, dami go..o. O dere go…ae…a.
Ai
eme mane tana sale, eme de tana sale.
Ai lurang
lawe de tungku mane,
Ere
lele le ga….e….
W: E…a…o..o..ouo…ambong
mai sale mai…..
Sale mai ge….a…….
E…a…e…mai sale
mai ga….e….
C1: Kolong…o…u kolong
o……
Kolong o….rinca koe
tiban o kolong o……
W: A…ae….o………
E…ara lala la…e….a…..
Ae ae a…..
sandad ge…a o Wela, sandad ge a o Wela, a o Wela,
Sandad ge…..a…... penti weki,
penti weki go sandad ge
C2: E..aeng ko ramak
(majak) bantang sama ga……Sandad e……
E…a…e…mai ga penti
weki ga…e….
C1: Kolong…o…u kolong
o……
Kolong o….raes koe walen
o kolong o……
W: A…ae….o………
E…ara lala la…e….a…..
Ae ae a…..
sandad ge…a o Wela, sandad ge a o Wela, a o Wela,
Sandad ge…..a…... penti weki,
penti weki go sandad ge
S2: A o ae a, a..e..o,
dami go..o. O dere go…ae…a.
Ai
eme pau’ leso
lau, eme pau’ de leso lau.
Ai pau
ndarut de nai daku,
Ere
lele le ga….e….
W: E…a…o..o..ouo…ambong
mai sale mai…..
Sale mai ge….a…….
E…a…e…mai sale
mai ga….e….
C1: Kolong…o…u kolong
o……
Kolong o….rinca koe
tiban o kolong o……
W: A…ae….o………
E…ara lala la…e….a…..
Ae ae a…..
sandad ge…a o Wela, sandad ge a o Wela, a o Wela,
Sandad ge…..a…... songko lokap, songko
lokap go sandad ge
C2: E..aeng ko ramak
(majak) bantang sama ga……Sandad e……
E…a…e…mai ga
songko lokap ga…e….
C1: Kolong…o…u kolong
o……
Kolong o….raes koe walen
o kolong o……
W: A…ae….o………
E…ara lala la…e….a…..
Ae ae a…..
sandad ge…a o Wela, sandad ge a o Wela, a o Wela,
Sandad ge…..a…... songko lokap, songko
lokap go sandad ge
VARIASI HURUF DALAM BAHASA MANGGARAI - BAHASA KOLANG
https://journal.unpar.ac.id/index.php/Sapientia/article/view/4972/3394
Dalam Bahasa
Manggarai dan Bahasa Lamaholot
(Larantuka) ada varian antara fonem.
Variasi antara fonem /h/dan/s/ secara linguistik historis merupakan gejala
korespondensi yang umum berlaku dalam kelompok bahasa Manggarai , Flores, terutama dalam Bahasa
Kolang
Misalnya,
1. sekang (Manggarai
umumnya) - hekang dalam Bahasa Kolang.
2. sekeng (Manggarai
umumnya) - hekeng dalam Bahasa Kolang.
3. Salang (Manggarai umumnya)
- halang dalam Bahasa Kolang.
4. Usang (Manggarai
umumnya) - Uhang dalam Bahasa Kolang.
5. sumang (Manggarai
umumnya) - humang dalam Bahasa Kolang.
(variasi antara fonem /e/ dan /a/
dan /h/dan/s/ secara linguistik historis merupakan gejala
korespondensi yang umum berlaku dalam kelompok bahasa Manggarai , Flores, terutama dalam Bahasa
Kolang
1. Meseng (Manggarai
umumnya) - mahang dalam Bahasa Kolang.
2.
(variasi antara fonem /C/dan/s/
linguistik historis merupakan gejala korespondensi yang umum berlaku
dalam kelompok bahasa Manggarai ,
Flores, terutama dalam Bahasa Kolang
Misalnya,
1. Caci (Manggarai
umumnya) - sasi dalam Bahasa Kolang.
2. Acu (Manggarai
umumnya) - asu dalam Bahasa Kolang.
3. Mecik (Manggarai umumnya) - mesik
dalam Bahasa Kolang.
4.
*********
Opu adalah status yang
melekat pada diri anggota suku yang meminang seorang perempuan dari suku lain.
Sedangkan belake adalah status yang melekat dalam
diri ...
Opu adalah status yang
melekat pada diri
anggota suku yang meminang
seorang perempuan dari
suku lain. Sedangkan belake adalah status
yang melekat dalam diri anggota
suku yang memberikan perempuan dari sukunya untuk dipinang oleh pihak opu (Tukan &Tukan,1995: 20).
https://journal.unpar.ac.id/index.php/Sapientia/article/view/4972/3394
lewo(kampung).
Lera Wulan Tana Ekan = Wujud
Tertinggi dalam Budaya Lamaholot
“likat telo” (likat= tungku, telo:tiga)
_______