Rabu, 24 Juni 2015

Sejarah Manggarai - dari FB

 Sepenggal sejarah Manggarai (episode 8)
 https://www.facebook.com/ansel.alaman.9
 
Weta Victor Selamet-Baeng

Mari mengenal sepenggal sejarah Manggarai (episode 8)
Tahukah kita....???
Setelah asal usul NAMA Manggarai, kini asal usul ORANG Manggarai
1. Dari penelitian yg dikumpulkan Verheijen atas aneka mitos masyarakat, disimpulkan bhw sebelum orang dari luar datang ke Manggarai, sudah ada pendududk asli, yang disebut ATA ICI TANA. Mereka berasal dai Mandosawu, Kuleng dan Mano dan meneybar ke SIta, Riwu, Lambaleda dan Cibal.
2. Ada pula kisah mengenai si Ru'a dari Pongkor yang mempunyai anak bernama Okong, badannya masih berbulu. Ketika tak sengaja ia belajar membuat api dan memasak, bulunya hangus, dan itu awal manusia tak berbulu
3. Ada pula kisha mengenai nenek moyang yg berasal dark Bonengkabo (Minangkabau) dan dari Bima
4. Menurut penelitian lebih modern, nenek moyang org Manggarai kemungkinan besar berasal dari Taiwan yg tiba di Flores 2500 SM....
....bersambung.... silahkan menambah ya teman2...


Sabtu, 20 Juni 2015

NGASANG NANGA ONE MANGGARAI

NGASANG NANGA  ONE MANGGARAI

Nanga Asu  di mana? (https://nttprogresif.com/2020/06/08/uskup-baru-dan-bidang-pastoral-gereja-katolik-yang-urgen/)


MABAR
  1. Nanga Kantor - Masang Pacar
  2. Nanga Lili - Lembor
  3. Nanga Bere - Lembor
  4. Nanga Nae - Kec. Komodo (http://www.floresa.co/2015/07/20/warga-di-desa-macang-tanggar-mabar-konsumsi-air-kubangan/); http://www.floresa.co/2019/03/19/gubernur-janji-bangun-jalan-alternatif-dan-tuntaskan-jalan-provinsi/
  5. Nanga Boleng (http://www.floresa.co/2017/11/16/video-sekolah-anak-http://voxntt.com/2017/11/23/sdn-nanga-boleng-tanda-pemkab-mabar-mati-rasa/boleng/);
  6. Nanga  Bido - Labuan Bajo (http://www.floresa.co/2018/05/16/pater-marsel-agot-dituding-terima-uang-terkait-reklamasi-di-kampung-ujung/)
  7.  Nanga  Lumut - Rangko - Tanjung Boleng  - Manggarai Barat (FB Alo Birman)
Manggarai:
  1. Nanga Woja - Iteng - Satarmese
  2. Nanga Pa'ng - Iteng - Satarmese (https://www.florespost.co/2020/05/18/begini-kondisi-nelayan-nanga-paang-satarmese-di-tengah-pandemi-covid-19-2/)
  3. Nanga Ramut -  Narang - Todo - Satarmese Barat
  4. Nanga Nae - desa Paralando , Reok Barat. (http://www.beritaflores.com/2019/08/15/punya-bahan-peledak-nelayan-di-reo-ditetapkan-sebagai-tersangka/)
  5. Nanga Banda, Reo Kec. Reok  ( https://www.youtube.com/watch?v=Xk3fRovUHi8)
  6. .............
MATIM:
  1. Nanga Rawa - Kisol - Tana Rata - Borong ? Kota Komba?
  2. Nanga Lanang - Borong
  3. Nanga Labang - Borong
  4. Nanga Baras - Pota - Sambi Rampas
  5. Nanga Meje - desa Nanga Meje - Ela
  6. Nanga Puun - Elar Selatan (http://www.nomor.net/_kodepos.php?_i=cari-kodepos&jobs=Elar%20Selatan)
  7. Nanga Mbaur -desa Nanga Mbaur, Sambi Rampas
  8. Nanga Mbaling, Sambi Rampas (https://id.wikipedia.org/wiki/Compang_Congkar,_Sambi_Rampas,_Manggarai_Timur)
  9. Nanga Lok,  Pota , perbatasan antara desa  Nanga Mbaur Sambi Rampas  agu desa Golo Lijun, Ke. Elar.  (https://www.youtube.com/watch?v=DidRTJUoDdI)



Nanga-nanga lain di Flores:

Sikka:
  1. Nanga Hure
  2. Nanga Hale
  3. Nanga Panda
  4. Nanga Rasong
  5. Nanga Meting
  6. Nanga Limang

Ende:
  1. Nanga Penda
  2. Nanga Ba
  3. Nanga Nesa
  4. ..........



Mau = pantai

  1. Maumere
  2. Maukeli
  3. Maumbawa
  4. Maurole
  5.  

Sabtu, 13 Juni 2015

BARONG WAE - by Gabriel Mahal


BARONG WAE NASIONAL

Sumber: https://www.facebook.com/gabriel.mahal.58/posts/492765207548868
diakses pada 13 Juni 2015,  pkl 17:12

 BARONG WAE NASIONAL

Gabriel Mahal
Ini adalah nama salah satu upacara adat penting dalam masyarakat adat Manggarai, Nusa Tenggara Timur. Barong Wae merupakan bagian penting dari upacara adat Penti dalam masyarakat adat tersebut. Penti itu sendiri adalah suatu upacara adat besar yang umumnya diselenggarakan sekali setahun. Umumnya setelah musim panen.
Hakekat Penti itu adalah perayaan syukur dan pujian kepada Sang Maha Pencipta, sekaligus sebagai momen pemulihan dan peneguhan keselarasan hubungan manusia dengan sesama, manusia dengan alam semesta, dan manusia dengan Sang Maha Pencipta.
Barong Wae adalah salah satu bagian penting dari acara adat Penti itu. Secara etimologis, istilah Barong Wae itu berasal dari dua kata, yakni “Barong” dan “Wae”. Kata “Barong” berarti mengabarkan, mengundang, memanggil (roh-roh untuk upacara Penti). Kata “Wae” berarti “air”. Istilah Barong Wae berarti mengabarkan kepada roh air bahwa masyarakat adat kampung mengadakan upacara Penti (A.J. Verheijen, 1967). Mengapa acara Barong Wae itu penting dalam masyarakat adat Manggarai?
Bagi masyarakat adat tersebut Wae (air) memiliki arti sangat penting dalam kehidupan, bukan hanya sebatas pemenuhan kebutuhan minum, mandi, pertanian, perikanan, peternakan, dan lain-lain. Air dipandang sebagai sumber dan asal mula kehidupan. Pendirian suatu kampung terlebih dahulu didasarkan pertimbangan utama ada tidaknya sumber mata air yang mengalir tiada henti, juga di musim kemarau. Jadi sumber mata air itulah penyebab adanya suatu kampung sebagaimana manusia tercipta dari air (sperma) sang ayah yang menyatu dalam rahim sang ibu. Air (ketuban) dalam rahim ibu yang menjaga dan melindungi bayi dalam kandungan. Air (susu ibu) jadi sumber nafkah pertama bayi sejak hari pertama dilahirkan.
Dalam membangun relasi antar sesama, masyarakat ini mengunakan falsafah air yang disebut “salang wae” (jalan air), yakni suatu bentuk relasi berkelanjutan tidak terputus dan saling berbagi dalam keseimbangan harmonis, lentur, jernih, tanpa kehilangan kesejatian diri sebagaimana sifat dasar air.
Dari perspektif ini Barong Wae berarti pula mengundang roh air untuk menjaga keseimbangan dan keharmonisan hubungan antara manusia dengan sesama, manusia dengan alam semesta, dan manusia dengan Sang Maha Pencipta. Salah satu sifat dasar dan dominan air adalah menjaga keseimbangan dan keharmonisan.
Dengan merefleksi pada kearifan lokal masyarakat adat Manggarai, maka segala bencana yang disebabkan oleh air seperti yang terjadi di negeri ini jelas menunjukkan dan memberikan peringatan keras bahwa kita telah mengabaikan keseimbangan dan keharmonisan hubungan antara manusia dengan sesama, manusia dengan lingkungan alam, dan manusia dengan Sang Khalik.
Ketika dalam kehidupan berbangsa dan bernegara perlu juga untuk melakukan acara “Barong Wae Nasional” dalam seluruh perikehidupan bermasyarakat dan berbangsa menuju tercipta Manusia Indonesia Seutuhnya, yakni manusia selalu berada dalam keseimbangan dan keharmonisan relasi antara sesama, lingkungan alam, dan Sang Maha Pencipta tidak hanya dalam verbalisme kata, tetapi terutama dalam pola laku kehidupan sehari-hari. Itulah kesejatian kita sebagai anak-anak Negeri Nusantara.*


  • Ivan Nestorman Perlu buat, tahun 1989.. Ka Jon Gaut pernah buat di Taman Mini dan prsertanya seluruh kabupaten NTT.
  • Heribertus BungHans Satu hal yg perlu dipikirkan ke depan adalah perlu ada sebuah "kamus besar"tentang seluruh jenis upacara dan ritual adat manggarai agar generasi muda memiliki pedoman ritual adat...
  • Savio Rachmat Pak, Gaba barong wae awo damin, tidak hanya waktu penti saja, juga barong wae waktu hang Dampa menjelang musim tanam. Dan waktu Cepa/Penti .barong wae bukan panggil /keboro/undang roh air, tetapi undang roh penjaga matawae, jadi benta darat e/roh halus disetiap mata wae yg dimiliki oleh kampung n lingko2nya.
  • Savio Rachmat Sperma dalm bahasa Mrai ialah wae lae.eme toe bae asal usuln ataraja, reis fe lata tua adak ge, oe anak neka raboe, wae lae diong de hauta. Hahaha.
  • Baben Heribertus Philipus Kaka gaby ini foto acara pentidan barong wae tekudi Ruwat desa Kole Kec Satar MeseBar
     Baben Heribertus Philipus Kampung Ruwat Desa Kole Kec Satar MeseBarat

Jumat, 12 Juni 2015

GO'ET TOING 3

Lele tuak, sor monggo =

 “Lele tuak sor monggo” adalah ungkapan dalam bahasa Manggarai yang mengungkapkan kerendahan hati untuk meminta sesuatu.


419. Mbéot Landing Géong  (( É   é  )

Mbéot Landing géong nian kali ga lerong nai jangka wero
Lako landing lalo paka  sambol nai hambor
Pala landing kesasar (da't)  paka  ba nai nggalas
Sokol landing do'ng  paka  neka mose welwotos
Tuda landing  kurang paka  neka  sangge ruap agu wula
Sélong landing géong paka  neka  seot wejong

JPS, 19 Maret 2015

420. Kolang  Tolak, Bowos Komong  ( É   é  )


Bowos komong
Kolang bokak
Katel ngarek

JPS, 13 Juni 2015, inspirasi   demam (pempang ),  langit-langit  sakit, mulai 11 Juni 2015.

421. TIDA (MAKIAN - UMPATAN)  ( É   é  )

Laé' langgér
Telo ndejol / mbejol  (mberong)

Buta sempula
Buta nua

Wadi - wédol

VMG - JPS, 20 Juni 2015

422.ULAR LELENG MBANGI

Ular leleng Mbangi
Mbangi leleng ular

Selu leleng mbelu
Mbelu leleng mbapa

(JPS, 20 Juni 2015)

423.  EKO TEONG

Eko teong
Pola lorang
Sompo gogong
Kawe wae te mose gula mane


JPS 21 Juni 2015, 10 Nov. 2016


424. Na' Waen Pake

Na' waen pake
Na' uten kuse
Na' ranggan kaba
Na' masun  (waun)  manuk

JPS, 21 Juni 2015

425. NEKA BOWOK BONGKOK

Neka bowok siri bongkok
Neka lako ngando
Neka gege siri leles

Landing kali ga:

Wake seler ngger wa, saung bembang ngger eta
Uwa gula bok leso
Uwa ha'eng wulang, langkas haeng ntala

VMG - JPS  22 Juni 2015

426. ATA RONA NDOGAT

Ine wai  wanggit
Ata rona ndogat

Ine wai wanggit, jaki jolo, jolo loat.......
Ata rona ndogat, lau- lau doal lau-lau  boat, lau-lau boat, lau-lau  doal



VMG - JPS  22 Juni 2015

427. BELAS  GENDANG

Belas  Gendang
Ancur  tambur
Tog nggong
Abis  pasi
Nawor  langgor


VMG - JPS  22 Juni 2015



428. MANGGARAI ONE NAI

Manggarai  one  nai
Nusa lale  one pande

JPS 24 Juni 2015, dan   Senin 3 Agustus 2015

429. LEONG LE LELO

Leong le lelo
Ngance wa'ek ata  jage
Wikit ata kipi

JPS, 21 Juli 2015,  hasil  obrolan dengan Enu Klara (Suka - Kolang)  di Wela, 2 Juli 2015, kelas Esy (mama Megy)

430.  Keker Wae Leke

Sotor wae botol
Keker wae leke
Jaong wae mangko
Tombo wae  mok
Humit  wae wunis
Bija wae lia

JPS, 21 Juli 2015, hasil  obrolan dengan Nando di kostnya, Jl. Mardani CPB, Jakpus 19  Juli 2015, saat tiba dari liburan Idulfitri dan sekolah  dan JPS, Sabtu, 1 Agustus 2015.

431. Mahor  Ao

Mahor taka  ao kali merik  weki
Mahor ao  kali merik seli
Mahor ao kali deming weki weli
Mahor ao  kali deming weki kewit
Mahor  ao kali deming  mendi weli


VMG 24 Juli 2015, JPS 25 Juli 2015 dan JPS,  1 Agustus 2015

432.ATA  NGARA NDALA

Ata ngara ndala // ite lele langkang
Ata ngara julu // ite su'ng  nuru (?)

JPS, 28 Juli 2015

433. RAMPAS  Ci (Perang Sandi)
Aku ci hau
Hau ci aku

(perang Ci, neho tombo one Nunduk):
1. Perang ci  : Perang  Paga Rujung (baca: paga ruyung) - Padang  vs Majapahit (Jawa). Paga Rujung memakai kerbau kecil yang sedang menyusui,  tanduknya 2 -3 cm. Sedangkan kerbau Majapahit: jantan, gemuk, besar, perkasa. Saat berkelahi, kerbau kecil lapar, ingin menyusui. Dikiranya kerbau besar itu adalah induknya, maka ia berlari ingin menyusui. Ia berhasil menyelinap masuk ke selangkangan kerbau jantang besar majapahit. Dikira susu padahal scrootum (robo) kerbu jantan. Dia gigit tak lepas-lepas sambil  menggoyang-goyang tanduk. Pada tanduk diikatkan pisau tajam. Gerakan dan liukan kerbau kecil menukai kerbau besar Majapahit hingga kerbau besar terluka, lalu mati. Majapahit kalah. Kerbau Pagarujung menang, Itulah mengapa tempat itu disebut  Mingangkabau, artinya menang kerbau. Sebagain perantau Pagarujung merantau ke Manggarai. Mereka membawa kerbau. Kerbau menjadi salah satu binatang penting bagi orang Manggarai: Kegunaan kerbau sebagai:
  1. Belis: Kerbau sebagai belis untuk perempuan
  2. Rumah adat: pesta rumah adat  bunuh kerbau sebagai binatang persembahan kepada leluhur (songko lkap); tanduk kerbau dipasang di rumah adat (mbaru gendang / tembong)
  3. Obat: tanduk kerbau sebagai ramauan obat, terutama rangga gok: tanduk kerbau yang jatung sendiri di padang
  4. Daging: daging saat upacara adat: songko lokap, kelas, adak naka beka (paki kaba pera/bakok)
  5. penolong untuk membajak sawah (kalek sawa), pengangkut beban
  6.  
 2. ci: perang Bima vs Todo
     Ci Todo Manggarai : hang sie se belase agu hang watu towak - ngance : wajol mbeko pepot -
     Ci Bima: singke Nonte  Redong dango / kelus . To ngance. Kala Bima
3. Ci: perang Bima vs Todo:
     Ci todo: hang sie se belase agu hang watu towak - ngance : wajol mbeko pepot - 
      Ci Bima: poto  kaba one  helung (?)

433. Nipu Riwu

Nipu riwu // ongko do
Pukul pu' // pongo lobo
Ujung pu' // kongko lobo

 VMG, 28 Juli 2015,  JPS, 29 Juli 2015

434. PENONG SEBOT

Penong sebot
Nula tuka
Mangkang  bara
Beje bekek

Beje  tuka  mese                                                               (mmng)
Mangkang  tuka wa                                                         (kk)

VMG, 31 Juli 2015, JPS 1 Agustus 2015 - Inspirasi dari  nyamuk gendut gemuk karena isap darah saya, sehingga malas untuk / lambang untuk terbang di VMG Blok B4/8, malam pkl 20.00



435. LAKO TOE PADO

Lako toe pado
Ngo toe  tombo

Lako neka dade ase kae
Ngo neka poto ata  do

(Inspirasi Reweng se  gewek  Kraeng Paskal Baut saat  rowa  kraeng  Marius Arie Saridin di RD Sint Carolus Jakarta, Kamis, 23 Juli 2015).

436. UTUNG RUNGKUS_RUNGKUS

Untung rungkus-rungkus
Tapa muntung-muntung
Kuir bakok-bakok

JPS,  3 Agustus 2015

435.  Le - le lempo le le  lembot

Lau-lau tekal lau-lau mbetar
Le - le lempo le le  lembot
Le - le lampa le le  basa
Le - le pa le - le  basa

JPS,  3 Agustus 2015

436. SIPOT HILOT

Mora meres
Sipot hilot
Dengkang  mesa

Taung sekaut
Mora seroda
Sipot hilot
Mora meres


 JPS,  2 - 3 Agustus 2015, catat  kembali  3 Agustus  dan 12 Okt. 2015, berdasrkan data sms, 2 Agustus 2015.


437. Ndaing japi

Nuru ndaing japi one lobo api
Nuru rusa  one  bungkang
Nuru ela  one ........

JPS,  3 Agustus 2015

438. Taung walu

Taung walu
Semol mbegok
Dopo lonto

JPS,  3 Agustus 2015


439. TILIR AGU PIDIK

Bea eta  mu'
Ngampang nai wa

Pong dopo ngalor masa

Manga  baru le ru  nomber

Besur  pesu nula tuka

Retang de asem agu anak'm  wajol  darum bara

Pir agu seng
Pu'ng se  mai raja dengkir  le wakar

Kali weki toe pesing
Ranga  toe  rupa

Sangged  kamer

sapu neho napung // koso neho lo'


Dicatat berdasarkan obrolan dengan kesa Largus di  Golo Karot Lembor, Kamis, 20 Januari 2011? atau 2015?. Disalin ulang di JPS,  8 Agustus 2015.

440.  MAME WAE

Mame  wae
Teneng  tete
Bembo lebor
Tunu muku
Bopok .......
Reok ..........

 JPS,  8 Agustus 2015

441. SUMANG ONE TUKA

Noing one pongi
Sumang one tuka
Rasa one bara (nawa)
Doing  one  gori

JPS, 10 Agustus  2015


442.NIA CACI NITU MAI

Nia caci nitu mai
Nia wagal nitu manga
Nia rame nitu dae't
Nia landang nitu naka (hang)
Nia rame nitu  ka'eng
Nia ngeru nitu wesut

VMG  n  JPS, 11 Agustus 2015

443.  Rojong Longkor

Rojong longkor  / tobo  / longkor /  nggor
Katel ngarek
Rang ranga
Mesak  lenga ( lema)

VMG - JPS, 15 Agustus 2015

444. NEKA LIGOT SIONG

Neka ligot siong
Neka pedeng menes
Neka tong sok
Neka soga kolang
Neka wontang (sogang) roa
Neka loa topak


VMG - JPS, 16 Agustus 2015

445.INE AME

Ine Ame pande  wae
Ine ame pante banggeng
Ine  ame nipu tae
Ine ame bae  tae
Ine ame mbate tae
Ine  ame  waheng pande
Ine  ame laleng tae

Anak rona  sonda bombang
Anak rona tompal momang
Anak rona pande  noas
Anak  rona  pande  nosar
Anask rona pande hontas

 VMG - JPS, 16 Agustus 2015


446. NEKA HORO POSO
Neka tapa  satar rantang mata kaka , 
Neka lusa  puar boto mora  usang, 
Neka  nggelak wejang  rantang manga  lehar, 
Neka ngkolak osang  rantang tua longka, 
Neka ropo golo renatang tua ronco, 
Neka horo poso rantang tua  wae  ronco.
 JPS, 22 Agustus 2015 
447. TOMBO ATA KOP
Neka mbermbapas baja, landing kali ga,  bajar ata pas
Neka surang tura, landing kali ga, tura ata nungan
Neka somor tombo, landing kali ga, tombo ata kop
Neka sumir humit, landing kali ga, humit ata tunti
Neka siale tae, landing kali ga,  tae ata  ndaleng
Neka rentes  gejek, landing kali ga, gejek ata  delek
VMG n JPS  22 Agustus 2015.
 
447. Weri raping te mose  nai

Tengkum rewung
Ru  buru
Hilap kilat
Genggus  gentur
Tuan usang

Worang lokang ata poli ronca
Weri woja te wali  momang de anak rona
Weri latung te mose wau'
Weri daeng te mose mane
Weri lusa te mose gula
Weri teko te mose leso
Weri kope te manga doi
Weri cengke to manga delek
Weri betong te manga tesong
Weri raping te mose  nai
Weri haju te mose taung
Weri waek to mose  wae
Weri  ara  te  mose ata agu kaka

VMG - Gereja St. Albertus - Jl. Boulevard - di atas  motor - JPS, 21  dan 23 Agust. 2015


448. Suntang serudang tuak

Suntang serudang tuak
Gatang senatas  nanngka
Wuat segumbang lusa
Wasang selangkar hang
Mboros  sebokor bombo
Wedang sesewak kelas

Jakarta - Rawasari, Jl. Pemuda  Rel Kereta - KramatJPS, 24 Agustus 2015.


449. KARAK BANJAR

Karak kope  banjar
Ba bampang
Sau semambu
Wentang kena
Sabot patok
Tontes hali holes  kope
Toto golo
Tendi keris

VMG, 28 Agustus 2015

450. POTO ATA SEGOLO

Arak ata  setana
Eko ata sebeo
Lerong ata selonto leok
Poto ata segolo
Wikit ata sediding
Dade ata seame

VMG  26 Juni 2015 (?), JPS, 29 Agustus 2015.


451. Saung haju jadi baju

Saung haju jadi baju
Saung lale jadi nae
Saung ara jadi hang
Saung teko jadi  tesong
Saung muku  jadi rudung

Kampung Bogor, Rawa Indah - di atas motor menuju sekolah ,  dan JPS   16 Sep 2015.

452. Teka  salang  peang

Teka  salang  peang
Oke (bo'et)   salang  one
Weweng (wewer)  salang  le
Jagur salang  lau


VMG - JPS, 20 Sept. 2015

453.Penong kebok

Penong kebok
Rampis saki

(Inspirasi  kekeringan di Bekkasi, parkir seped, dalam waktu singkat byk debu beterbangan).
VMG - JPS - 24 Sept. 2015

454.  NULA TUMA

Nula  tuka
Untung hutu

VMG - JPS - 24 Sept. 2015

455. MBELAS TOKO TELA

Mbelas toko tela
Tereng / renep  toko engkem
Modos toko tolo

 VMG - JPS - 24 Sept. 2015

456.  WADA  RUHA RANA

 Wada  ruha  rana
Oke nipi daat

 Denge le hau ruha rana
Tara  mangaa  saum hau lami
Ai manga  nipi daat  lani lanar pesta
Pesta one nipi ngong  da't  one  raja
Hitu de toming de meu ata pa'ng be le.
Latang nipi situ,
Mau sangged empo / ema/ ende / ase / kae  ata pa'ng  be le
Le  mau saka sangged  buru warat // sond  sangged  buru  kolang
Ta  pande  ringis tis  nepo  leso

Latang  sangged  nipi daat  situ empo,
Sangged cuar  agu u'ar  data
neka toko lorong, neka eng  tedeng
Sipa  kudut  ami ita  ata dia'
Koket's kudut  ami  bolek  loke  basa  ranga.
Sikah  koe  ringang
Wuk koe  rusuk
Sonda  koe  kolang
Tadang koe   darap  tana.

Ho'  ruho   rana  te  kando nipi  da't  situ.
Hitus torok porong  ba molor
Hitus tura porong  ba nula
Hitus  gesar porong ba belar

Pinga koe  sina // senget  koe  le

Toe  manga banan imbi  dami
One Yesus Kristus  Mori  dami.... Amen

(Inspirasi   ngobrol via tlpn dengan Enu Merry Jemen di Wela (24 Sept. 2015), ngobrol persembahan Telur perdana untuk  membuang sial  dalam  mimpi buruk. Mimpi ada pesta di Rumah Gendang, sementara ada keluarga yang sakit. Semoga  acara ini membantu  memulihkan kesehatan anggota keluarga  yang sakit, JPS, 24 dan 25 Sept. 2015).

JPS, 25 Sept. 2015

457. Langgor salong

Langgor salong
Pungger tundel
Nggebak rempa
Kimpur siku

 (Tulisan  pada  kertas, tanggal.........., lalu  dicatat / di blogkan di JPS, 25 Sept. 2015).


458. Sare laser

Sare laser
Ropo ndondok
Reto telo
Duti / puit  p*k*
JPS, 27 Sept. 2015


459. Toko sampe  poso

Toko sampe  poso wiga lopo
Halas  sampe   hahal
Berit  sampe ............

Kereta Api, Stasiun Jatinegara, Jakarta Timur, 29 Sept. 2015, pkl 20:30 pm

460. Sengkali  pepek  langsung  keget

Sengkali ponggal / ongga  langsung  boat
Sengkali  pepek  langsung  keget
Sekali entap langsung hema
Sengkali racuk  langsung  saut

 Inspirasi  pengalaman  ponggal  sigir   di VMG,   29 Sept. 2015, pepek sigir  pake sepatu langsung  +
VMG - , 29 Sept. 2015  dan   JPS,  30 Sept. 2015.


461. Nula Tuka

Penong sebot
Mangkang (nanggang) bara
Nula tuka
Lepak bea
Besur pesu


VMG -  JPS,    6  / 7 October 2015

462. Ata Manggarai

Ata Bajo  do lako
Ata Kolang do jopak
Ata Rahong do adong
Ata Manus do  bajut / gauk
Ata Riwu  bae nipu
Ata Cibal do bija (dia')
Ata  Todo   do / bae tombo
Ata  Ndoso  bae rojo 9do konco)
Ata  Pacar  do  bajar
Ata Manggarai  manga  pasi (paci)

VMG  3 Okt. 2015, JPS 9 Okt. 2015.


463. PESTA

Pesta:
Pokang mokang
Wancong/ karong / jaong lalong
Repa  ( jera)   reba
Ponta  molas


VMG  - JPS, 11  Oktober 2015


463. Nia ngo  nitu  sotor

Nia ngo  nitu  sotor
Nia lako nitu  tator
Nia  mai  nitu nani (kawing)

 VMG  - JPS, 11  Oktober 2015

464. Nipi toe  ngance  liwing

Wakar  toe  ngance  saka
Nipi toe  ngance  liwing
Bajut  toe ngance   sau


 VMG  - JPS, 11  Oktober 2015

465. Neka lerong mberong

Eme ngo mbeong neka lerong mberong,rantang toe keor beo.... (https://www.facebook.com/ittho.whela?fref=tl_fr_box&pnref=lhc.friends - Christo Zennety


Eme ngo mbeong neka lerong mberong,rantang toe keor beo..
Eme ngo pala neka lerong nai  daat, rantang  toe  keor  tana
Eme ngo sekola neka pola  pusu wokang  rantang  toe manga noas
Eme ngo kulia neka nerong  nai  mbular ranta  toe tua   utas

Neka mberong  rantang  peko rehos


JPS, 24 Oktober 2015

466.   NUNDA

Bambo  nitu awo
Mata nitu wa
Rawet nitu sale
Taung  nitu lau
Mbetar /kemas/lengang  nitu eta

VMG - JPS,  26 Oktober 2015



467. LAMI RAHIT

Lami rahit
Jaga langang

VMG 27 Okt. 2015, JPS 28 Okt. 2015


468. BOREK SETOWE

Tai sebasi
Borek setowe
Pesu sengencung / seteru


JPS, 5 Nop. 2015, kamar  mandi/ toilet, lantai 2.


469. Ata da'at neka na'as

O...anak idep dia toing data tua
Ata reingd paka hesing
Ata da'at neka na'as
Tibas ata di'ad
Bora de lino neka tihong ai bora de lino cipot one linos.
(Hasil contekan dr file babe, nk rabo dami anakm bapa)


(Sumber: https://www.facebook.com/yul.lahu?fref=ts)


Philipus Danggut neka daku ngong data,neka conga bail jaga poka bokak,neka tengguk bail jaga kepu tengu.

 (Sumber: https://www.facebook.com/yul.lahu?fref=ts)

JPS, 21 Nopember 2015

470.

Hang serantang (sewarang)
Jumik seluni
Mboros sebokor
Lompong sebombol


VMG - 11 Desember 2015, pagi hari, JPS, 11 Desember 2015, malam  hari.

471. OMAR  BOA

Omar boa
Asur watu
Sau haju
Rao panggol
Hamar tana

VMG - Jl. Raya Tarumajaya - Setia Asih - Kampung  Bogor,  JPS,   16  Des. 2015


472. SEKENG DUAT

Bancik wa wai'
Lince one lime
Rudung eta ulu
Pitak one sisang


Inspirasi ngobrol agu hia Ende Gina Jenaut, 19 Desember. 2015

473.  WAU- BENGAS

Wau tai'  asu
Masu tai' manuk
Bengas tai' ela
Long tai' po / ngkok

VMG, 30 - 31 Des. 2015 - inspirasi  wau'  tai  meong  one  gang

474. Hae'ng Wake - Lot Lobo

Ha'eng wake
Lot  lobo
Kukut pu'n
Sau saung
Enam wela
Pua wua

JPS, 31 Desember 2015


475. Neka kepe one bengge

Neka kepe one bengge
Neka toko one jogot
Neka loce one ngonde


VMG, 19 Jan, 2016  n  JPS, 20 Jan. 2015

476. POTA MOLAS

Mana ata
Pota molas
Momang molas
Todang mokang
Ronca  lokang

VMG - JPS, 29 Januari 2016

477. KAKOR LALONG

Kakor manuk lalong
Kinda manuk kina
Tuan' ruha

Rue mata nana
Reju mata enu
Bantang pande sama
Manga mantar (anak)

VMG, 5 Peb. 2016  dan 11 Peb. 2016. Inspirasi dari masalahnya Lely Harti - Jonsy - weki mendo poli hitu legong le ata rona (Jonsy). Kawe toe haeng. Tuluk toe dumpu.

478.  Kawe Toe Haeng

Kawe toe haeng
Tuluk toe dumpu
Batu toe nau (sau)

JPS, 11 Februari 2016.


479. Doro le ronco

Usang le  puar
Wa' lau ngangal

Ba  le  mbang
Doro le ronco

VMG -  JPS, 19 Februari 2016.


480. TOE MANGA NAKENG DATA ONE SANGKEM

Toe manga nakeng data  one sangkem
Toe manga nuru data one pusu
Toe manga dapak data one bara
Toe manga  raung data  pasu

VMG, 21 Peb. 2016, JPS, 22 Peb. 2016


481.Neka Oke Kuni agu Kalo

 Bagi ase kae daku ata ngo pala
olon toe cai olon, musi toe cai musin...
Neka oke kuni agu kalo
Rantang hang toe tanda, inung toe nipu mose
Mai ga
Lonto leok ce beo hang latung cero

Sumber: Status FB Gusti Jata

https://www.facebook.com/gusti.jata?pnref=lhc.friends
Bagi ase kae daku ata ngo pala... olon toe cai olon, musi toe cai musin kole ga...neka oke kuni agu kalo...rantang hang toe tanda, inung toe nipu mose...mai ga lonto leok ce beo hang latung cero!!

 JPS, 27 Peb. 2016.


482. MENTIK (damang pande sanda mentik)

Merik mentik landing  tendi  seli
Koen bosen landing ombeng te holes


VMG - JPS 27 Feb. 2016


483. Tier Lime

Tel bekek
Tier lime
Patas ........
Ratas berambang
Kejang lenga

 VMG - JPS  15 Maret  2016

(Inspirasi  dari mimpi: "Ole...tel bekek pola haju sua so'  e...." kata Beny - mimpi  14 March 2016.



484. Do Tombo

Lugur nuk
Lanar rencana (bantang)
Lanar jangka
Do tombo


VMG - JPS, Jumat Agung, 26 Maret 2016.

485.Toe manga nuru data one pusu

Toe manga nakeng data one sangkem
Toe manga nuru data one mu' (pusu)
Toe manga raung data one pasu
Toe  manga daoak data  one rak
Toe manga ruha / tuna data  one tuka


(Inspirasi dari obrolan dengan kak Stafanus Husen, Juni - Juli  2015  di Wela).


VMG - JPS, Jumat Agung, 26 Maret 2016.

486. Rok sompot

Rok sompot
Deko  keot
Towe  gonggeng (joget)
Deko dembol
Baju masu
Sendal nggebak
Sepatu wau
Weki lengit


Inspirasi lihat perempuan rok mini masuk gereja, Katedral Jakarta pkl 19:00, 10 April 2016, JPS 11-4-16


487. Haju welu gelang remput

Haju welu gelang remput
Haju kalo gelang dango
Haju waek ngangel / ngangel wake waek /haju wae do wae

VMG - JPS, 17 dan 18 April 2016



488.Gori neka nori

Aku neka lako
Lalap neka lampa
Gori neka nori
Gejur neka mesuk (nggeduk)

Rawa Indah - Kampung Bogor, di atsa motor, 28 April 2016 - pagi hari.


489. NEKA TAUNG SEKAUT

Neka taung  sekaut
Neka mempo seleso


JPS, 30 Mei 2016.


490. TAMPAR TADU RANGA

Tampar  tadu ranga tada warat
Saung muku tadu wuwung (ulu) du runcung
Wako   sambol   du lako  kole  kampong
Saung teko  tadu  leso



JPS, 31 Mei 2016


491.Sama lewang  ngger peang

Sama lewang  ngger peang
Saa poe'  ngger one

JPS, 3 Juni 2016


492. Sio   penong  simbo

Sio   penong simbo  // Penong sio simbo   // sio penong simbo
Tai' penong kandi     //  Penong  tai  kandi   // tai' penong kandi
Pesu  penong teru    //  Penong  teru pesu  //  pesu penong teru

VMG 14 June 2016, VMG 15 June 2016


493. REKLAMASI

Ropo (poro)  golo
Helar bea
Medak tenda
Epa sekang
Halas ata (lawa)
Mbelas kela



JPS, 17 Juni 2016 (inspirasi uruk kawasan barat JPS, Harapan Indah, Bekasi).

494. NEKA JOAK

Neka joak rantang  ongga
Neka jopak rantang woncang
Neka  adong rantang  wagol
Neka mbamba  rantang ala lata

NB: Inspirasi obrolan dengan Rinus di Sukaresmi Cikarang,  18 Juli 2016.


495. KENG KAMPING MORI DEDEK

Dempul wuku tela toni
Kantis ati rasang rak
Muntung pusu darap (dara) ranga

Kudut mangan hang bara
Kudut itan hang  dia'

Kudut mose dite:
Uwa haeng wulang
Langkasa haeng ntala

Porong sangged  gori dite:
Saung bebang ngger eta
Wake seler ngger wa

Porong ite kole:
Ngalis nai, Nggalas wakar
Wungkut  nuk, reki tesi (tesi)

Porong ite kole:
Raes agu hae kaeng
Tawa agu hae ata
Molor agu hae golo / lonto
Imus agu hae liup

Porong mose dite:
Beka agu buar, neho  ntala eta awang
Kaeng kilo dite, beka agu buar: anak lanar, wing do: neho laing  lau  tasik

Hitus  tura kamping Mori Wura
Hitus keng kamping mori Dedek

Mose dite  kole ga...
Sama lewang ngger peang
Sama poe ngger  one

Nai sa anggit
Tuka sa leleng

Pu'ng mede, leso hoo  agu tedeng len...... Amen


(Inspirasi:  komentar  dari Yohanes Abun atas  status  saudaranya, Agus Abu ( Reba Nusa Lale) dalam dalam tautan  Face Book, 22 Juli 2016, 05:01 am, lihat  https://www.facebook.com/search/str/Reba%2BNusa%2BLale/keywords_top;

 496. RITAK LIMA BILA

Ritak lima bila
Ilong lima kilo
Senger lima sewe

Toe ritak  sisang
Toe sengger sembe
Toe ilong toko wiho

VMG  - JPS , 23 dan 24 Agustus 2016

497.

VMG - JPS, 23  dan 24 Agustus 2015.

 497. MENDI POLA BEDIL

Mendi pola bedil
Mendi perenggi
Ata bodok pola bokong
Ata lengge pande weleng (cences)


JPS, 26 Sept. 2016.

498. MAENG  KARET

Maeng karet neka manga ole ale  rantang toe manga hae
Banga mangka neka  hidi hada  rantang  mber mbapas
Labar bal (raga) neka manga helhakar  rantang kala
Teka kendekar neka  wari  weras
Sorok oto neka  rambi  rombo  rantang wati wotos

JPS, 29 Sept. 2016



499. UMA SAWA PA PANDANG

Uma  latung  lau Dantung
Uma sawa  wa Pandang
Uma kopi awo Woing
Uma Tete  wa Kebe
Uma Teko we  Redong / Ngelong
Uma Cengke  wa Ngelek
Uma Penili wa Kilit
Uma Daeng  lau Da'eng / Lale
Uma Koja  lau Coal
Uma Welu  lau  Redu
Uma Teu Wa Nderu

Manga Teu Wa Nderu
Manga  Nangka sili Bangka
Manga Lemo wa Welo
Manga Rakas wa Pandang
Wa Wakas  / Nangka awo Mbarang
Manga  koja  / vokat  awo Roga
Manga  daeng / labe  lau Lale


JPS, 30 Sept. 2016


500. TOKO

Toko lonto one oto
Toko berit one Ferry
Toko halas one kapal
Toko mbelas one tenda
Toko temo one bemo
Toko lemot one beo
Toko bajut one mbaru


VMG, 3 Okt. 2016.


501. REBI  BETI    ( É   é  )

Tendi beti
Té ndé  jéjék (jéjéng)
Ndaés  maél
Mbéas  déndang
Lonto long

Landing kali ga:

Rebi  koe  beti
Wé' koe jéjék (jéjéng)
Saér  koe  maél
Wéar koe déndang / pémpang
Héal koe pémpang
Koso  koé long

JPS, 5 Okt. 2016.

502. TERUT DESUT

Icek dires
Térut désut

JPS 7 Okt. 2016


503. TUNANG  NGAI MUKANG

Tunang ngai mukang
Lopo (jomblo)  ngai  golo
Kelantu  ngai mbaru


JPS, 10 Okt. 2016.



504. LANGU RAUT

Langu hang raut
Jélong hang jéngkol
Weleng hang lemper
Pusing hang wunis

JPS, 13 Oktober 2016

505. WÉLÉNG LAKO  KÉBÉ

Wéléng (tél) lako kébé
Mbéong lako béo
Luék (butél)  lako tuké
Ngawas lako ngampang (satar)
Da't wada, pa'it  nasib


JPS, 13 Oktober 2016

506.EMONG PENGGONG

Emong penggong
Nggoes  dodet
Rojo toso

VMG 19 Okt. 2016

507. PUAR NEKA  LUSA (?)

Puar neka lusa
Golo neka sopo (ropo)

Eta golo sorok haju Sosor
Le bea sorok haju  Sewang
Le  wejang sorok haju Lengkar
Le tuke sorok haju sue (..................)
Le redu sorok haju  welu
Le  wae Pasir sorok haju La'it
Le Wae poto haju Pante
One  wae dam poto haju  nasa
Le kebe poto  haju Nteer



VMG - JPS, 19 Okt. 2016



508. LUNGKUK WOLENG NURU

Lungkuk woleng nuru
Delek woleng pedeng
Baruk woleng  dalu (wau')

Nuru manuk latang hae wau'
Nuru pake latang ise ame
Nuru rutung latang hae ubu
Nuru japi latang hae ngaji
Nuru kaba latang hae labar
Nuru motang latang hae sekola
Nuru weti ratang hae reding
Nuru asu latang hae  lambu
Nuru ela latang hae reba
Nuru  ikang latang hae bija (ise ipar)



VMG - JPS, 27 Okt. 2016.



509. PERANGE MANGGARAI

Dempul wuku tela toni  kudut dumpu bate nuk, haeng bate kawe = kerja keras
Tipek (nipek ?), toe mbasa saek  - woro waes = hemat
Mose momang tau, meler agu hambor = Hidup saling mengasihi penuh kenyamanan dan kedamaian
Mose toe karu kak kaeng tana = Hidup tenang, tidak membuat kegaduhan.
Mose sampe hae ata  = hidup dengan menolong sesama (gotong royong)
Mose  neho "teu sa ambong neka woleng lako, muku ca pu neka woleng curup =  hidup seia sekata.

Sumber

http://www.manggaraitimurkab.go.id/berita-matim/47-pendidikan-palung-persemaian-manusiaa

JPS, 29 Oktober 2016.

510. MANA WOJA LAKA

Pede dise ende : Neka hemong enam woja (latung)  kelang
Jera dise ema: neka hemong  mana  woja laka

JPS, 2 Nov. 2016.



511. TELO MBERONG

Telo mberong
Lae' kedarek
Kaka wagang
Laser langger

JPS 5 Nov. 2016



512. MAWANG (NUNDA)

Som mata nitu wah
Som bambo nitu awoh
Som pau nitu lauh
Som  bangkeng / rawet nitu sale
Som ........nitu silih


VMG 7 Nov.  dan JPS 8 Nov. 2016.

513. LEMBA LOJOT

Lemba lojot sama teu lobo
Mesik seret  sama mince sere

VMG dan JPS 10 Nov. 2016

514. NEKA HANG DAPAK BAJANG

Eme toe manga bombo nitu olon
Neka sangge hang dapak teing data
Apan kole hang / dapak  bajang
Rantang pau ngampang
agu mamur nawa

JPS, 10 November 2016



515. CACI

Ongga tambang mongkal
Wenco tambang  kelong (leros / eros)
Paki tambang rait (rani)
Weleng kuang tambang luga


JPS, 18 November 2016


516. NEKA WAJOL  BESUR PESU

Ngasang besur pesu   toe kembung woe nelu
Ngasang nula tuka toe   tura hae  uwa
Ngasang nanggang bara toe la't hae labar
Ngasang penong  sebot toe remong  hae sebong

Neka wajol  lanar  papar  sebo pande rantang  hae ata
Neka wajol rintik wiwir  sebo pande ning  hae diding
Neka wajol  detak lema  sebo  kenta  hae  reba
Neka

Landing kali ga:
Lema emas kamping hae reba
Luju mu' kamping hae curup
Rangkang  nawa  kamping  hae ata



JPS, 25  November   dan  2  Desember 2016

 517. NEKA LAGE LANCE

Neka lage lance rantang sembelalet
Neka labi garis  rantang  pau' ngali
Neka wangkas langang  rantang rabo lata

Landing kali ga:

Lorong pati gisi arit, singke gisi iret
Neka daku ngong data
Neka data ngong daku
Eme data data mu'ing
Eme daku daku muing

Neka  lage lance
Neka labi garis
Neka wangkas langang

VMG 1 Des. 2016, JPS, 2 Desember 2016.


518. NEKA TADANG AGU MORI NGARAN

Neka tadang agu Mori Ngaran rantang mose kesasar
Neka beng agu Mori Dedek  rantang  lengge tedeng
Neka  begas  agu Mori Dewa  rantang dendang toe leang
Neka lanta agu Mori  Sa  rantang  mose da't

VMG 4 Desember 2016, JPS 5 Des. 2016.


519. BARIK SAKI

Barik saki
Tebel nekes
Penong kebok
Lugur hutu
Mbilar piras
Ndubal tuma

(NB: Lugur (bahasa Kolang) = Logur = banyak)

Kamar Mandi, VMG, 8 Desember 2016.

520. MEDEK HESE

Medek hese
Jojop lonto
Lintu wiku
Lor toko
Beheng gereng


VMG, 12 Desember 2016, JPS 13 Desember 2016



521. MOLAS EKO ROKA

Molas eko roka,  pika koja awo kota
Molas eko roka, ba koja tompal momang
Molas eko roka,  tunggeng ute du dureng
Molas eko  roka, ba latung  du lambu  hae wau
Molas eko roka, ba dea te wear pempang
Molas eko roka, pika kopi kawe doi
Molas eko roka, su'ng  sadar wa sawa
Molas eko roka, ba hang wasang babar
Molas eko roka, ba lompong  wasang dodo
Molas eko roka, pika tete kawe seng
Moas eko roka, pika muku te weli nuru


JPS, 16 Desember 2016, 31 Mei 2017



522. NGGELAK NATA

Peseng mata nggelak nata
Sawal kamping nggaran, tegi kamping seki
Palong koe nai bakok, we' koe  dara ndereng
Karong salang lako, bete weleng one kebe
Saka koe usang  warat rantang pande mamur nawa
Kepe koe usang  rete  ata pande  mose cences
Kembe lite  le eme pande weleng, tadu lite lau eme panda pau'
Ho's keng senget lite le
Ho's kinda  pinga lite sina
Ho's tombo singkos lite olo
Ho's bajar  senget lite wa


JPS, 21 Desember 2016 & 10 Jan. 2017

523. SEKOLA: POLA  DIPLOMA, KAPU DOKTORANDUS

Pola diploma
Lemba B.A
Kapu doktorandus
Naka sarjana
Kekep magister
Songko (nongko) doktor

(Inspirasi - imaginasi -  imajinasi  syukuran  capaian 100 lulusan pasca  SMA warga Wela).


JPS, pagi -pagi di kamar mandi n  dapur dan meja belajar, 10 Jan. 2017, ketik di JPS 10 Ja. 2016, pagi-pagi sebelum pelajaran.

524.  HAMAR

Hamar kaka
Omar mbokar
Kerok telo
Sau alu
Nggale / walek laser
Ndurung susu



VMG 27 Jan. 2017



525. SELABAK BAJAR, SEGOLO TOMBO

Selabak (segantang) bajar
Seroto (segolo) tombo
Selikang / sebila  bija
Selungkuk (serujut / sepujut)  curup
Sehetel  reweng

Sejoreng ngoeng
Selancing ndai


Sehoi gori
Selampek pande

VMG - JPS  4  Februari 2017


526. Neka Pedeng Nggete

Neka pedeng bengge
Neka pedeng nai sengkek
Neka pedeng rentes
Neka pedeng  nggete

Neka na' raha
Neka na' da't
Neka na' nai rangkat
Neka na'  mawang
Neka na' sala

JPS, 7 Februari 2017

527.  Lodok neka podok

Lodok neka podok
Sising neka todo ri'
Uma  neka jiri puar
Tobok  paka nondo
Sawa agu ma'ng neka jiri satar

Mai ga:
Bancik wa wai'
Besi  poli keli
Kope  poli wongge

Neka mejeng hese
Neka ngonde holes

Neka dandak te lampa
Neka bejeng te hedep

Duat gula-gula
We' mane -mane

Kudut:
Tua hang gula
Remong hang leso
Haeng hang mane

Hang toe kesasar
Bombo toe dopo
Labek ngance haeng
Bubur ngannce dumpu
Rakap ngance manga
Rebok ngance deko
Latung toe taung
Waja toe mora
Dea toe sengat
Ute toe  lunggep
Labu toe taung
Ndesi toe  ......
Timung toe .....
Muku toe  ......

JPS, 9 Februari 2017

528. BANCIK WA WAI', LINCE ONE LIME

Ho' sekeng derek kudut ngance nenceng
Bancik wa wai'
Kandong one galong
Lince one lime
Rudung eta ulu
Bonteng one roweng
Mbere lele one bekek

Ho' sekeng derek kudut ngance nenceng

Sau tajuk
Rudung ulu
Tiwit wini / bibit
Lele mbere

Ho' sekeng derek kudut ngance nenceng

Bancik / lading poli dali
Besi poli keli
Kope Banjar poli rasang


 Ho' sekeng derek kudut ngance nenceng
Lengga remang
Babar wakas
Wagol karot

Wini poli pilid
Sawa poli babar
Uwa poli wunggar

Ho' sekeng derek kudut ngance nenceng

VMG 9 Februari 2017, JPS 10 Feb. 2017



529. SAWI RAPING

Sawi raping te kawe mose nai
Dontor raping lopo te kawe bokong
Pante banggeng  te kawe mose mane
Pante mince te kawe hang wie
Pante tuak te kawe hang gula
Tewa te  mora gesar
Wewas sewa kudut nesa
Sogol / tondol gogong te manga bombo
Tungga rudang -  tampung tuak - te pande uwa
Eko teong te wentong ke'ot
Pola gola  -  donggas toto  momang
Teneng sopi kawe doi
Teneng tuak kawe uwang

VMG medio Februari, JPS 16 Februari 2017


530. MUNTUNG WUK

Melo jenggot
Mipis kipi
Sanger jage
Muntung wuk

(Inspirasi  ini muncul di Jl. Raya Tarumajaya Kampung Bogor - Rawa Indah - Harapan Indah di atas motor dan JPS 16 Feb. 2017
Sumber inspirasi: berita-berita kekalahan  cagub - cawagub, cabup - cawabup - dalam Pilkada serentak Indonesia, 15 Februari 2017).


531. MBANG

Wae lepak kembak one hekang (sekang)
Wae lugur sampe eta bubung
Mbaru basa taung

(Inspirasi  mbang (banjir), 21 dan 22 Feb. 2017  di Jakarta - Bekasi

532. NEKA SONGGI HANG PONGI

Neka danga songgi hang pongi rantang beti toni wiga wangi wongit.
Neka danga sunu aku nukung hang  nuru rantang beti wungkut agu tu's  wiga mangan rusuk.
Neka danga  malek hang nakeng rantang beti   mael


VMG - JPS, 4 Maret 2017


533. PAPE MBATE

Manggarai, tana pape mbate dise ame
Songka sae, sae pape mbate dise ame
Rojok tombo molor, tae pape mbate dise ame
Sasi, songka pape mbate  dise ame
Tenung songke, jerek pedeng dise ende


JPS, 4 Maret 2017

534. Helhakar Sanggen Lawa

Helhakar sanggen  ata (lawa)  agu salang
Gega sangged wela
Ngaok sangged bangkong
Herhoal sanggen toa'
Simpung sanggen ........(lawa sewintuk)

Inspirasi  dari  kunjungi  keluarga sakit  di Rumah Sakit Eva Sari, Jakarta Pusat, 5  Maret 2017
JPS, 7 Maret 2017

535.Nanang segantang

Nanang segantang
Ngoeng sejoreng
Nuk selungkuk
Nipi sepiring

VMG 7 Maret 2017, JPS 8 Maret 2017

536. Mbogok mata de po

Mbogok mata de po
Mbulak mata de kula (tuna)
Nggure mata de kuse

JPS 8 Maret 2017

537. Sakong Anak Alo

Pika muku tinu anak sepulu
Pika pinggong (gilo) tinu anak siok
Pika tago (mawo) / talok  sakong  anak alo
Pika timung  tinu anak pitu
Pika reweng tinu anak enem
Pika kina (ikang)  tinu anak lima
Pika manuk timu hae wau'

 VMG dan JPS 10 Maret 2017

538. PAU' GANCU

Eme manga pau' gancu  neka sampe pulang tau
Eme  manga selet gejek neka sampe hejek apa kole mbele
Eme manga sala bajar  neka  sampe raha
Eme manga  roho tombo  neka sampe rondong wiga  welwotos

VMG - JPS 11  Maret  2017, inspirasi ngobrol dengan  kak Beny berdasarkan obrolan ngo pongo / serep / mbukut  ise Rony - Vony  lau Lewat - Rego, Sabtu - Minggu  4 - 5 Maret 2017. Hanang keluarga kanang ata sumang  ai hi Rony agu Vony  lau Jakarta kid du hitu.

539. Teti  tuak manga tura

Sompo robo manga tombo
Teti  tuak manga tura

Bintaro - VMG 12 Maret 2017, JPS 13 Maret 2017. Terinspirasi Teti tuak te baro laki hi Rony du  lonto leok  ase kae Wela sale Bintaro,  Minggu  12 Maret  2017.



540. To'  toko  tegi  lompong

To'  toko  tegi  lompong
Wela mata  kanta hang

JPS, 15 Maret 2017

541. Kando Lalo

Kando lalo tegi  hae jangkong
Lewang lesa tegi hae  benggat
Saka hanang  tegi  hae bajar
Oke sopel hanang koe tegi hae lomes

JPS, 15 Maret 2017


542. Tondol  leti  motor

Tondol  leti  motor  kawe  bokong
Lojok eko  roto   ba  bombo
Sogol  eko  roto  ba  lombong
Mukut su'ng  muku  te kawe nuru

VMG  -    15 Maret 2017, JPS 16 Maret 2016


543. Neke wereng woja te'

Neke wereng woja te'
Neka hama woja   laka (tana masa)
Neka ndohong  woja  longko (po'ng)

Neka lando bakok woja  awo (galong)
Neka weleng woja  le
Neka hama woha wa (sawa) / tana masa
Neka sanger woja sale

Neka nenceng le nengep
Neka ako  le lado
Neka penong embo
Neka lanar hama
Neka taki le penyakit

VMG  dan JPS, 17 Maret 2017


544.Nggepo kebor

Nggepo kebor
Sau alo

Rao patok

VMG  dan JPS, 17 Maret 2017


545. Ngende Latung Sedeleng

Ngende latung sewese (sedeleng)
Pala latung sewarang
Tegi /weli  latung seketi


JPS,  21 Maret 2017

546. Nggoang  Molas

Nggoang molas  
Sama  darat tana  mas

JPS, 21 Maret 2017 (sumber:  by  Edy Danggur)  http://www.nusalale.com/detailpost/membangun-tanpa-merelokasi-tapi-dengan-metode-menggeser-sedikit)


547. GERAK


Waeng le paket Aset..
Cawis wa,id paket Tabir..
Bom Tawa Sarnas..
Landing perlu kin gerak.
Ai lino ho,o toe ma di,an eme toe ma Gerak..
tana Manggarai Timur GERAKKK..... LE NERAA....!!!







 JPS, 21 Maret 2017


.Ndain Reba Lawi..Naun Reba Manus..Pola Neka Gomal..Kapu Neka Pa,u.. Nau,n

548.  Mbogok Mata Po

Mbogok  mata po  porong  bo
Mbegek  mata  mbe  toe rekeng (keker)
Mbulak mata  ular toe  nungan
Tulak  mata  kula toe gunan

VMG   dan  JPS  30 Maret 2017

(Inspirasi  cari tali di VMG Bekasi tapi tidak lihat. Padahal sedang gantung di dekat dinding dapur. Setelah bebrapa hari baru lihat dan sadar. Tampaknya mata melihat namun tidak melibatkan memori sadar. Begitu melibatkan memori sadar maka langsung bisa dilihat. Ini kejadian Maret 2017. Lalu disharingkan di Rumah Bp Juan, 28 Maret 2017. Lalu muncul  memori akan nas berikut: "Kamu melihat namun tidak melihat". Lalu dari frasa ini lahirlah refeleksi" mbogok mata po porong bo". Setelah itu  bagu dikembangkan frasa lainnya.

549.Neka retang anak reak

Neka retang anak reak
Neka jangar anak wara
Neka ngaok anak waong
Neka nduus anak luju

VMG 24 Maret 2017 (sebelum ke blog  tulis di catatan pada  HP)


550.KOMONG MOMOS TOKO

Komong  momos  toko
Ngis wincir isi
Lema keda wekang

Wincir le ngis
Kede le lema
Nggetak le ngerang
Wisok le ipo (iso)

VMG - JPS,  5 April 2017


551. ALO NEKA TAKO

Alo neka tako
Sius neka tipu
Lalong neka adong
Nober neka nggopek
Thomas neka jopak
Rosa neka joak
Dame neka  areng

JPS 6 - 7 April 2017

552.  SETEDE LEWEN

Momang de anak setede lewen
Momang de ata tua'  toe nganceng wengke lewen

VMG  Maraet/ April 2017, dicatat di Blog pada 10 April 2017

553. NGOENG SEJORENG

Ngoeng sejoreng
Nanang selabak
Nuk selungkuk
Nipi sesising

VMG 7 Maret 2017, dicatat di catatan HP  lalu  dicatat di blog  10 April 2017

554. Derek bengkes

Tente benteng kudut mose  lewe (beheng)
Panco panggol  kudut  mose lahos
Derek bengkes kudut  mose  sedek
Tongkat   momang  kudut  mose tonas

VMG, Jumat Agung, 14 April 2017

555.  LOMPONG TE WINTUK  MOLOR

Lompong te  wintuk molor
Bokong te  dolong ata molord
Hang te  wasang wur ata daatd
Jumik  te  runing kawe ata kunid

VMG  dan JPS  17 April 2017

557. KEDA LE  LEMA
Remas le lema
Mama le ngis tawa
Nggetak le ngerang
Keda le lema

Momos toko
Rorop sop

 JPS  17 April 2017

558. Neka  bengge kawe delek

Neka lema kawe nera (gerak)
Neka ngonde  te lomes
Neka  bengge kawe delek
Neka ngonde holes
Neka mejeng hese

Neka kasar agu hae ata (anak)
Neka mbuda  agu hae uwa
Neka pulang agu ata tua
Neka soleng agu woe

Neka emba ta agu ema
Neka ti'er  ine

Neka segantang sida mata
Neka selancing sida laki
Sida wau'   saru-saru kaut


VMG  - JPS, 18 April 2017 - inspirasi pagi hari.

559. Lanar Lawa

Nengkar meka
Lanar lawa
Saluk wau'
Do konco

VMG  - JPS, 19 April 2017 - inspirasi pagi hari.

560. Ta'ng sempe  te  haeng delek

Weri wokang te ta'ng motang
Ta'ng sempe  te  haeng delek
Ta'ng   bunde te haeng kuse
Ta'ng sampat te  kawe dapak (rata)

 VMG  - JPS, 19 April 2017 - inspirasi pagi hari.

561.  Weri muku te tungku umur

Weri vokat te sonda motang
Weri wokat te sonda kolang
Weri  muku  te wur rutung
Weri muku te tungku umur
Weri kopi te manga doi
Weri tete (cengke)  te manga seng
Weri  woja  tanda momang
Weri teko te mose leso
Weri da'eng to mose mane
Weri labu we sakong  hae  wau'
Weri koja te tumbir ongkos sekola
Weri ndesi  te  obat  meki
Weri laja te pande dia'  hang
Weri  wunis te pande kuning


 VMG  - JPS, 19 April 2017 - inspirasi pagi hari.

 562.  Pande kintal te riang kina

Pande kena te benang (hema)  ela
Pande kintal te riang kina

 JPS, 19 April 2017 - inspirasi pagi hari

563. EMI LATUNG PENING MANUK

Emi latung pening manuk
Emi tete pening bebek
Emi peka (remang) ting ela
Emi  weteng teing mbe

 VMG,  20 April 2017 - inspirasi  sore hari. JPS 21 Mei 2017 - inspirasi pagi.

564.  HANG TE KANGKAR WAKAR


Jumik paka manga buktin
Lompong paka manga  nondon
Hang te ba lalap, to hahang te labar
Wasang hang  te  kangkar wakar

VMG - JPS, 22 April 2017.

565. NEKA LIWING LE JING

Neka liwing  le  jing,  landing  liwing de imbi  Injil
Neka pongo le kokong, landing  pongo le molor
Neka toing (koing)   le poti, landing toing le Morin.

VMG - JPS, Selasa, 25 April 2017 - inspirasi malah dalam keluarga wae diha Ema Gaspar - Ende Gina, Maret - April 2017.

566.PINTAR NGER SINA

Pintar ngger sina te ba dia'
Pontor ngger no' te ba mbolor (?)

NB: Perlu rei kole ata te bae artin pontor ho'.
JPS, 25 April 2017


567. DE DIA' ASI RANTANG AKIT LE WANI

De dia' asi rantang akit le wani
De dia' wegi rantang akit le mentik
De dia' lonto rantang akit le tojo
De dia'  pa  rantang akit le kaka nasa
De dia' lako rantang akit le lado

JPS, 25 dan 26  April 2017.


568. Eme toe  jodo neka potoy

Eme toe  jodo neka potoy  rantang rondong.
Eme toe  niak  neka  tiba    rantang  ritak.
Eme toe  kepen neka telek  rantang senger.
Eme toe nanang neka bay   rantang sengsara.
Eme toe senang neka  keda  rantang  behas

VMG  JPS, 25 dan 26  April 2017.

569. Neka seot  wejong

Neka seot  wejong rantang  melo agu ndekok eros
Neka sala  lampa  rantang pau' ngampang

Neka sala bajar  rantang  rabo ata
Neka selet gejek  rantang  mangan nggete

JPS, 27 April 2017

570. Neka teing toni Morin
Paka teing ranga kamping mori Ngarang  kudut  tadang sangged da't agu haeng hang bara
Neka teing toni Morin  rantang jiri  poti
Neka mela one mai Mori Dewa  rantang mose tengkak

VMG -30 April 2017 JPS,  1 Mei 2017  (Hari libur - buruh, Labour day).


571. NAI MOMANG

Ata rona,  neka hanang   modal mbokar,  landing perlu kin nai momang

Ine wai, neka hanang  modal  watu kantis te dali, landing perlu kin   nai ngalis

Watu kantis te dali merkani
Kudut keti betong kendong, keti pering kendit

VMG 4 Maret 2017 (catatn di HP), lalu alihkan ke blog di JPS 2 Mei 2017

572. OBAK LE MOTANG

Daeng dise ame.
Obak le motang wiga doal
Pur le buru  wiga rusuk (susut)
Dur le rutung wiga  kus

VMG 4 Maret 2017 (catatn di HP), lalu alihkan ke blog di JPS 2 Mei 2017

573.  BARIK SAKI

Barik saki
Tumpak kuwak
Tampek  dareng ( kotor dekil)

VMG 23 April 2017 (catatn di HP), lalu alihkan ke blog di JPS 2 Mei 2017.

574. GULA USAP LAKO DUAT

Paka ngo duat  du  gula usap.
Neka mela leso lesak rantang  epang le kaka lea (lelap)
Kole nenceng  mane rep    lako hedep
Neka  lako  wie wileng rantang akit le pie

VMG 23 April 2017 (catatn di HP), lalu alihkan ke blog di JPS 2 Mei 2017.

575. Kesa Kela  Neka Lewang

Kesa kela (eja)  neka lewang wiga mela
Woe joe neka  woleng wiga  sopel

Nai sa anggit kali ga
Tuka sa leleng

Neka woleng tuka one
Neka lewang tuka peang

Sama poe ngger one
Sama lewang ngger peang

JPS, 2 Mei 2017, kesa kela (eja) - woe joe, dengar tutur Mm Regina saat bincang dalam tlpn, 2 Mei 2017 saat beliau ada di Golo Karot - Lembor, Tlpn sekitar pkl 14:00 - 14:30 pm.

576. NUNDA

Terut desut
Desut deat

Icek dires
Dires  dindeng

Mata bambo
Bambo sakot

Mata  wa - wah
Bambo awo -awoh
Pau' lau-lauh
Rawet sale - saleh
Miring  sili - silih




VMG  dan JPS 3 Mei 2017.

577. Neka Pusu Wokok

Neka pusu wokok eme toe bae tombo.
Neka pusu  mungke  eme hanang bae   butel
Neka rengke rubet eme hanang bae tungeng. Rengkerubet landa toe manga utek.

Paka pusu  lewe kudut mose  beheng
Paka pusu  buru  kudut lewe  umur

JPS 2 dan  3 Mei 2017."Neka pusu wokok eme toe bae tombo",  dengar tutur Mm Regina saat bincang dalam tlpn, 2 Mei 2017 saat beliau ada di Golo Karot - Lembor, Tlpn sekitar pkl 14:00 - 14:30 pm.


578. Ngetuk  di  "Setu"

Ngetuk di  "setu"  pande  pau'  cencut.
Eng diha  di "tengel"  pande  pau'  kebe.
Io  di "ndibol"  pande kisot  wilos.

JPS 2 dan  3 Mei 2017."Ngetuk di setu",  dengar tutur Mm Regina saat bincang dalam tlpn, 2 Mei 2017 saat beliau ada di Golo Karot - Lembor, Tlpn sekitar pkl 14:00 - 14:30 pm.


579. GEMEK PANDE SEBEL

Neka hema  bail. Ai hema ngance  pande behas. Hema manga ata belar landing manga kole ata toe belar.
Neka  gemek bail. Ai gemek ngance pande sebel. Gemek ngance pande les
Neka jojop bail. Ai jojop ngance pande welwotos. Jojop ngance pande wosong
Neka mudus bail. Ai mudus  ngance pande welwutus. Mudus ngace pande rusuk agu  susut umur.

Refleksi atas Prahahara Keluarga di Wela, 25 April 2017.  VMG  2 Mei 2017, JPS 3 Mei 2017.


580. MOSE DITE TOEM GENAP

Mose ditet manusia toem genap.
Manga seot wejong sala lampa
Landing sangged situ
Toe sekunjung
Toe wuat le  hang sebuang
Toe  susung le hang selungkuk
Toe runing le hang seluni
Toe jera le hang sesewak

Refleksi atas Prahahara Keluarga di Wela, 25 April 2017. Berdasarkan obrolan dengan Mama (Ende)  Regina. Pertanggung jawaban dia selaku ibu, orang tua. Ada anggota keluarga yang mempersalahkan dia atas prahara ini.    JPS 9 Mei 2017.


581.Toe nganceng belok kanan

Pandang  diri toe nganceng  belok kiri
Pandang wajah toe nganceng belok kanan


Kutipan pernyataan saudari  Mery Jemen berdasarkan tuturannya kepada Ende Regina atas situasi anaknya (Mery) yang kawin  muda, kawin sejak kelas 3 SMIP, tanpa  persiapan ekonomi yang baik.




581.Modal
Modal de ata  rona  mbokar agu dongkar
Modal de  ine wai  watu dali agu wua mamis
Watu dali te kantis merkani // watu rasang te harat perkakas
Wua mamis te pening  wiga  tendi  seli

VMG 4 Maret 2017, dan 11 Mei 2017

582.Toe wuat hang sebuang

Toe wuat hang sebuang  (sedulang)  te pande  cuar (jurak).
Toe jumik  hang seluni te pande mbulit (tuil)
Toe  wasang hang serantang te pande daat (lanta)
Toe susung hang selungkuk te pande  ndu’s
VMG – Rawa Terate, 5 – 7 Mei 2017, VMG 11 Mei 2017

583. Losa one nolak
Losa one nolak
Mora one ngoap
Nosar one roa
VMG 7 Mei 2017

584. Mbeot le geong
    Pala  le da’t
    Wentong  koe  geong
    Tea koe ngengga
    Dudi koe tuil
    Sengka koe gerak
    Karong salang lako
   VMG 11 Mei 2017



595. HARAT NAWA
Harat nawa agu perkakas
Kudut keti betong kendong // keti pering kendit // keti gurung putus / keti belang behas

586. OBAK LE MOTANG
Daeng dise ame
Obak le motang wiga doal
Pur le buru  wiga kus
Dur le rutung wiga  susut (rungkus)
587.  BARIK  SAKI
Barik saki
Tumpak kuwak
Tampek  dareng (hitam dekil)
VMG, 23 April 2017; go’et du wie wileng, gula usap  (pkl 00:53;   23 April 2017).

588. GUL USAP  LAKO DUAT
Gula usap  lako  duat kawe hang gula  agu  lusa.
Leso lesak  pande helang teing naring  dewa
Wie wileng   kawe sie’ 

VMG, 11  Mei  2017
589. Gega sangged wela
Gega sangged wela neteng beang
Helhakar sanggen lawa neteng tana
Lur sanggep lawa  seuku te kumpul
Heros lawa sebeo  ngo kkengko

Jakarta – RS Evasari, Percetakan Negara, Kos-kosan Gang Bacang,
Minggu, 5 Maret  2017  dan  VMG 11 Mei 2017
Inspirasi go’et: Kondisi yang dialami oleh Agus Suherman yang menderita sakit pada  Maret  2017.
Copy from HP’s note to Laptop on Thursday, May 11, 2017 – Holiday. Waisak???

590.  Lintu wiku

Lintu wiku
Lonto jojop
Ngontok lonto
Busway, HI – ASMI – Cempaka Timur  Sabtu 6 mei 2017, JPS 14 Mei 2017.



591. Weri  merik, songko do
Weri  merik, songko do
Weri seketi, songko segolo (sepong)
Soga setongka,  na’ bajar  selabak
Pili pisik, songko rorop
Copy from HP’s note to Laptop on Sunday, May 14, 2017


592. TINU ANAK PITU

Hirus  wintuk te tinu anak pitu
Dia’  jaong te sakong anak  alo
VMG, 10 Maret 2017. Inpirasi ngobrol dengan Mery Jemen / Ende Gina.
Copy from HP’s note to Laptop on Thursday, May 11, 2017 – Holiday………( Waisak)

593. NEKA PUSU WOKOK
Neka pusu wokok rantang toe nganceng keti tombo
Neka pusu wokok rantang jiri kokong
Neka pusu wokok rantang  toe ting lose toko agu tange lonto
Neka pusu mungke rantang   toe  manga ata  te tunggeng
Neka pusu mungke rantang   jiri motang kules
Paka pusu lewe kudut lerem lata te senget  sangged rekeng
Paka pusu lewe kudut ngance wengke sangged reje.
Paka pusu lewe kudut mber  sangged  keng
Paka pusu lewe kudut ngance mber agu kepe  sangged  usang rete.
Paka pusu lewe kudut ngance kekep tombo mese
 Paka pusu lewe kudut ngance nenceng woja te’.

Ata pusu wokok  neka do tombo
Ata pusu mungke neka do butel
Ata pusu lewe paka do reje

VMG – kamar mandi –  pagi hari saat mandi,  dan Bizpark Cakung, Jln Raya Cakung – United Tractors – sore hari sekitar pkl 15:30 pm,   dalam busway ASMI – Harapan Indah , Sabtu, 13 Mei 2017  dan diedit dan dilengkapi di  VMG 14 Mei 2017.

594.  PAPAR KOJENG TOE LONGKE
Kipi retep toe nenceng
Papar kojeng toe longke
Wuk toe urus
VMG dan JPS, 16 Mei 2017

595. PALA KAWE NA”NG BARA

Pala harian  kawe na’ng bara
Dodo te kawe bokong hang loho
Ngo dodo  rantang  jongok bo le loho

VMG dan JPS, 16 Mei 2017

596. SASAP WAKAS PALA KAWE HANG
Lengga remang kudut nesa
Keda helas (sera /resa) kawe senang
Sasap wakas te pala  kawe hang
Dedek nekes kudut teger
Deko  agu dempok  mberong kudut nggelong
Wagol karot le kandong kudut dangon
Limbang pitak mbilar te kawe salang dia.

Releksi  keda remang one salang du ba motor poli isi bensin   lau  Pom Bensin Ruis Transera Park,   salang ngger awo ruis Danau Tobet, Harapan Indah , 16 Mei 2017  dan salin di  JPS, 16 Mei 2017.


597. MENCUT PESU

Mencut pesu
Teku ngentung
Losa roa
Tewo jegok

VMG, 15 Mei 2017 dan JPS 16 Mei 2017.


598. SANGI SONGOT KABA SODO

Sangi - songak kaba mokang
Sangi songot kaba sodo
Mali mila kaba kina


VMG - Harapan Indah,Maret -  April 2017, dicopy dari HP ke Blog pada Kamis,  18 Mei 2017

599. NEKA AKO LE LAWO

Ngaji de ata  tani Manggarai:

Neka obak le motang woja agu koja lokang
Neka sowel le kode woja  wole
Neka dur le rutung  muku ndurut
Neka momos le po pandang momok one lodok
Neka ako le lawo  mawo one galong
Neka nenceng le mbeng woja sekeng
Neka kewit  le peti  pesi weri
Neka saut le ndamu latung lau galung
Neka hang le ka woja laka  wa sawa
Neka  wejuk  le tekur woja rekuk
Neka kemu le lemus agu le pedus  welu  sekut (resut)
Neka rapet le wate daeng sake
Neka kebut le  tekur tete tekuk


VMG - Harapan Indah,Sabtu,  8 April 2017, dicopy dari HP ke Blog pada Kamis,  18 Mei 2017 dan  diedit dan disempurnakan  kembali pada Kamis,  18 Mei 2017.


600.REMAS LE LEMA

Remas le lema saung daeng lebang
Momos le komong toko  lolos
Mama le ngis tawa toko rasap

VMG - HI - Jakarta, Hari Minggu  Paskah 16 April 2017 .

601. NAO TE PANGONG

Weri nao kudut bae pangong
Weri watu te pande (bae) mbaru

 VMG - HI -  April 2017  , JPS  18 Mei 2017.

602. Lintu  dindur  ilmu

Geso tegi mbeko rantang  mempo
Mbeko ata geso rantang mbepo
Mbeko ata serong de empo  kudut mose lebo
Lintu  dindur  ilmu kudut mae nipu

 VMG - HI -  April  dan JPS  18 Mei 2017.

603. Neka tembi resi

Neka tembi resi  rantang tiba mbesik
Neka labi  rahit  rantang  pau  ngali

 Cikarang - VMG - HI -  April  24 April 2017  dan JPS  18 Mei 2017.


604. Sala tokon hia popo wiga  gokos

Sala tokon hia popo wiga  gokos
Sala halas hia amang wiga beti rasap (bara)
Sala berit   wiga  meki
Sala lonto wiga  horos

JPS 18 dan 19 Mei 2017 (19 Mei - my birthday).


605.OLO KOE TOMBO


Olo koe tombo eme toe jodo  rantang manga welwotos
Danong koe jaong eme toe ngaon rantang manga ai - aok
Mede koe  reje    eme toe  lerem  rantang manga  beti jejek
VMG,  17 May 2017, pkl 21:31 pm, diblogkan pada 19 Mei 2017.

606. DEKO DEMBOL

Deko dembol  pake ngo maeng
Deko dembol kudut dia' lelo
Rok sompot pake ngo  porong
Rok sompot kudut dia' nggosor

JPS, 24 Mei 2017.


607. Sipik sopok

Sipik sopok boto kaeng bo
Baji bajar  boto mbeong salang
Jami jomel boto ngonde (ropes / rongkeng)
Banti bantang rantang salang (calang)


JPS, 26  Mei 2017.

607. LAKO NGGER AWO



Lako ngger awo ita pangong (bando)
Mana ngger wa  ita naca ( ita kala rana)
Ninik ngger sili ita timi
Enam ngger eta ita wela

 JPS, 29  Mei 2017. Inspirasi  Mbukut / Pongo  /  Kempu / Serep   Rony kepada Vony  pada Minggu, 28 Mei 2017 di  Perumahan Pekayon Indah, Jl. Cendrawasih No. 3, Pekayon, Bekasi Selatan.
JPS, 29 Mei 2017 dan 7 Juni 2017

608. LIPA WIDA

Lipa wida wulang lima tanda cinta
Towe songke toto ngoeng te poe one roweng

JPS, 30 dan 31 Mei 2017

609. Kebing  pau' rembit

Tempak toko tela
Kebing  pau' rembit
Jejit pau' nggesit
Sekul pau' cencut

Inspirasi di Jl. Bulevard Hijau - Harapan Indah, di pagi buta Rabu, 7 Juni 2017  pkl 04:55 am, di atas motor menuju Halte Pasar Modern,  dan ditulis di JPS, 7 Juni 2017 pkl 08:10 am.

610. MOMOS TOKO

Momos toko lolos dia' bon
Remas repang  saung daeng lebang laki dad bencan
Mama saung ara  te dia mata



VMG  dan JPS, 9, 12 June 2017



611. NEKA RAMBANG MATA

Eme manga naca ga, neka manga rambang mata.
Eme poli kawing,  neka manga  bahi (bali) nai.

VMG  dan JPS, 9, 12 June 2017.


612.Bom one ata laha

Bom one ata laha (laha (dialek kolang = sakit)
Bom one si  deri  beti
Bom one si helar dendang
Bom one si da'at sengsara

(JPS, 20 Juni 2017,  inspirasi  dari percakapan dengan Mama tentang  kekisruhan keluarga anak-anaknya. Bila tak mendengarkan  nasihat, jadinya resiko ditanggung sendiri).

613.  SISA TE SASA

Sisa le lipang eme ngoeng te pinga
Jangka le balak eme ngoeng na' one nawa
Ho' sisa sala nganceng te  sasa  laing.

 (JPS, 20 Juni 2017,  inspirasi  dari percakapan  tombo kilo 17 Juni 2017  di Cikarang  guna mengatasi  kekisruhan keluarga  (kilo) .

614. ATA BABA ULA

Ata baba ula toe bae nunga, hanang bae ncercuang
Ata bapa bengot hanang sumang  pate  keot
Ata bodok hanang ata sangi songot

 (JPS, 20 Juni 2017,  inspirasi  dari percakapan  tombo kilo 17 Juni 2017  di Cikarang  guna mengatasi  kekisruhan keluarga  (kilo) . 

615.  MANGA   KOPI MANGA DOI
Manga kopi (sopi) manga doi
Manga tete manga seng
Manga penili manga ringgi
Manga Cengke manga  delek
Manga Pandang (tana)  manga hang
Manga Raping manga dani
Manga daeng manga pande (hae)
Manga latung  (labu)  manga gauk (wau')  (rabu)
Manga  wue (ute)  manga .........(tunggeng)
Manga woja  manga  ronca (momang)
Manga dea manga  enam (sehat)
Manga teko  manga  derot

VMG - JPS, 22  Juni 2017


616. Mbogok mata de po

Mbulak  mata de kula
Mbogok mata de po
Petot  mata de meong



JPS, 4  Juli 2017


617. MOLAS TOE TOTO

Molas toe toto pande do tombo
Molas toe toto pande toe toko
Molas toe toto  pande  wosong lawa do
Molas toe toto  pande  nai werwogol
Molas toe toto pande sersongot
Molas toe toto pande wogol pusu lolo
Molas toe toto  lonto  ngontok  agu toe ngance tombo


JPS,  5 Juli 2017 (inspirasi lelo  tanggap status data one FB).


618. SETU

Ndegut di setu agu nggetuk
Kali nggetuk agu ndegut  te ba :

rendut
tebur
rewut
kendut

JPS, 5 Juli 2017  (Inspirasi ngobrol agu weta Yustina Jelita,  antara 18-22 Juli 2017).

577. SEKENG PESTA

Penong tuduk (bungku)  nuru
Penong wase nakeng
Penong lewing nuru penti (weli)
Penong sewe nuru pedeng
Penong natas nuru kaba
Penong labak nuru jarang

Pungkar bungkang (tuka)
Penong  sebot / senggong
Mangkang berambang
Nanggang  bara (tas)


Terinspirasi gambar (foto) situasi dapur  mbaru Gendang du adak kaba wali dia' kilo mese Jaling Asang uku Maras Welo - Wela, 4 Juli 2017 (gambar dipublish oleh Ino Jemabut).

578. Eme toe bae gejek neka  nteler   wedet

Eme toe bae jaong neka gelang rabo
Eme toe bae curup neka gelang flungku (fucuk)
Eme toe bae tura neka gelang wula
Eme toe ba tombo neka gelang pusu wokok
Eme toe bae gejek neka  nteler   wedet
Eme toa bae bija neka gelang wincang

Inggos  pio wale io
Paes lanek  wale tae

JPS, Jum'at  7 Juli 2017


579. EME DA'T TARA, DASOR DI'A KOE BAJAR

Eme da't koe  tara, dasor  dia' koe bajar
Eme da't koe ranga, dasor di'a koe jangka
Eme da't  koe ngasang, dasor di'a koe nawa

Neka da't tara, da'at bajar
Neka da't ranga, da't jangka
Neka da't nawa, da't nawa

Dia' koe  sisa
Lutas koe  tura
Ramak koe bajar


JPS, 12 Juli 2017

(Face Book Inspirasi Pilatus Latus  mengkritik  Mbaru Gendang Wela).

579. ATA  JOPAK

Ata jopak
Reke toe beteng
Tombo toe dopo
Bajar toe batas
Bija toe pinga
Kinda toe kira

VMG - JPS, 13 - 14, 15-16  Juli 2017

580. LETANG BOWOK

  1. Letang bowok pande ronco moso
  2. Letang bowok pande retang nongol
  3. Letang bowok pande pusu wokok
  4. Letang bowok pande  mata olo
  5. Letang bowok pande welwotos siri bongkok
  6. Letang bowok pande sangi songot
  7. Letang bowok pande rojong toko
  8. Letang bowok pande raung do
  9. Letang bowok pande nonok sama golo
  10. Letang bowok pande pau' tondol
  11. Letang bowok pande sipi sopok
  12. Letang bowok pande wosong ase kae' lonto
  13. Letang bowok  pande  long hae tombo
  14. Leteng bowok  pande nos mbaru lonto (toko)
  15. Letang bowok pande gelang poto le  kokong
  16. Letang bowok pande homos le poti wolo
  17. Letang bowok pande  wongos
  18. Letang bowok pande  pande toe  molor
  19. Letang bowok pande mbolot
  20. Letang bowok  pande nombong ompok 
  21. Letang bowok  pande ritak niang  // senger  ende
  22. Letang bowok pande  ritak sisang // senger  sembe

Nai bombang beli nuk   Ende Gereja Tana Manggarai, Keuskupan Ruteng  wajol bombang pu'ng ntaung 2014 dengkir te ho'n. Toe baen sepisa semoln. Mori sembeng.


VMG 17 Juli  dan JPS 18 Juli 2017


581.LAKI MANGIR

Laki mangir lami rahit  te pati  ngalis // weang gerak // pantil adil
Ame  rabeng bamber jage  te kambe ase kae   du tegi sampe.
Ata tana papar  berambang  te  lami natas //  saka darap tana te  pande mamur nawa
Ata wulu pusu te ungkur agu pukul hae uku agu hae ubu  te  wur  rusuk // wear pempang // kando dango

Ata  luju mu'  te  tungku curup'
Ata emas lema te wetas sengkang mena


 (JPS 10 Agustus, VMG 11 - JPS , 11  Agustus  2017)
582. NEKA WEDI SEKI

Neka wegi repi  // neka  lage sake
Neka wedi  seki  // neka  lage tae

Neka tembi resi // neka bamber tae (wale)
Neka resi mbesik // neka ako mangkong

Neka  lanar iri arat  // neka mangkang imi amas
Neka serndaja  pande  sebarang // neka nula   kuak

Neka mangkang data //  neka temo one ndekok
Nika kimpur wintuk tipu // neka tebel  ngenget (kemper)  sebel
Neka wiku one  tipu // neka lonto one bodok

Neka lanar bajar sala data // ai penong pumpuk sala de ru
Neka ngong ata lombong lala // ai am weki ru  lombong muku
Neka mejeng hese // neka ngonde holes

 (VMG  - JPS , 11  Agustus  2017)


583. Ase kae   Lado

Ase kae   lado:
Ongga   te   momang
Nggetel te seheng
Repek te delek
Pejuk te kembung
Wincang te  nisang


JPS , 11  Agustus  2017

584. Sama laki toto ngalis nai

Sama laki toto ngalis nai  neka toto rani
Sama adak toto nggalas nawa neka tuku berambang
Sama ata toto nggalas wakar   neka  iri arat

JPS , 15  Agustus  2017

585. Neka hemang up grade gauk

Manikn one nai eme toe hemong up grade status
Landing  lebi manik kole eme toe  hemang up grade gauk

JPS sedang jalan dari tangga lantai I ke lantai II , 15  Agustus  2017



586. NEKA AKO MANGKONG

Neka ako mangkong landing ako nai hambor
Neka lanar sala landing lanar nai nggalas
Neka pua buang landing pua  nai utas
Neka nengkar gesar landing nengkar emas lema
Neka  ambos janto, landing ambos  nai bakok


Neka tembi  mbesik landing tembi ...........
Neka resi bebi landing resi .........

  VMG, 15 Agustus, VMG 17 Agustus 2017

587. Riang Tana Tiwa

Riang tana tiwa kudut dia' agu minakn
Lami tana dading  kudut jari agu manikn one nai

Toe : Riang tana Dima // Lami tana Taki  (denge du koe). Go'et ho pengaru  jaja le Dima (Bima)

VMG, 21 Agutus 2017

588. KOMONG MOMOS RONGKO

Komong momos rongko
Ngerang  nggetak sepa // mama kala // hang tahang

VMG, 21 Agutus 2017


589.POTI NGGORIK

Poti nggorik  pande nori
Poti nggorik lai' lo'it
Poti nggorik  ata longkir
Poti nggorik wangi - wongit
Poti nggorik pande

Kokong nggorok pande wosong
Kokong nggorok pande woncor
Kokong nggorok pande wongos
Kokong nggorok pande ronco

Poti nggorik  pande nori
Kokong nggorok pande ronco

(Setan keparat // iblis kecipir)


VMG - JPS , 22 Agutus 2017


590. LAKO NETENG KAMPONG

Lako neteng kampong kawe nai bakok
Lako neteng kampong te wewa hambor
Ejor neteng beo  wero  embong nai nggelok
Lejong neteng beo te heros (hesot) geong
Labar neteng tana  kawe nai nggalas
Ngo  neteng golo   kawe nai molor
Lambu neteng mbaru  kapu gauk nau

 VMG - JPS , 31 Agutus 2017, terinspirasi  status  FB Tarsi (Emad Garu) 28 Agustus 2017.
Lihat: https://www.facebook.com/index.php



591. PIKA IKANG KAWE  DIA'

Pika ikang  kawe  dia'
Lemba tembang kawe   nera
Su'ng muku   te tungku mumur
Pola gola  to  ongkos  sekola
Pola woja loseng momang


JPS, 4 September 2017

592.  PESU

Pesu mencut  manga repuk
Pesu reku tewul ngeru

VMG - JPS, 5 - 6 September 2017

593.EJOR LE GEONG

Mbeot  le geong
Ejor  le  keot
Pala le kesasar (da't)
Lambu le darum
Ngende  le lengge
Mai le pa'it (kasi asi)

JPS, 9 September 2017, inspirasi dari  accout FB https://www.facebook.com/geong.ejoor?fref=ufi&pnref=story



594. INE - AME

He ame watu nare. Neka koe ndaes mose mane
He ine watu cie. Neka   lepe lie  (tier tinggeng)    mose wie

JPS, 9 dan  11 Sept. 2017



595. ASU

Asu bae batu mbaru
Asu bae ata takungn

JPS 12 September 2017

596. BANTANG SAMA

Dio adakn  nana
Dio rukun   ndu

Dio golon popo
Dio bengkonk  empo

Dia wejangn ema
Dio like  ine

Perlu bantang sama kudut lalasn salang wada mose sama

Dio beon meong
Dio rukun pus
Dio tanan kaba
Dio golon po
Dio gaukn manuk agy asu

Ata perlun ramak  mose sama.

JPS, 25 September, Pesta nama St. Klaus





Dio golon popo
Dio bengkonk  empo

Dia wejangn ema
Dio like  ine



597. No money,  nombong

No money,  nombong
Nombong pande ompok
Emi helang hang de kokong te mora ompok.

No work,   nomber (nolak)
Nolak kudut  boat wajol toe  manga  manga bongkar



JPS, 29 Septemmber 2017, Rang kelas  4B, saat mengawas ujian Matematika. Inspirasi  tombong hang helang data tua' Polus Habut du sekolan danong. Du hitu hia kole sekola lau mai Lewur. Darum  bara kawe hang one salang / uma. Toe manga hang wajol lengge kasi asi. Ata mangan kali hang helang one uma. Emi liha hang helang hitu. Hang liha te mora darumn.

597. TULAK SURAK

Tulak surak te bae nungan  (nua) 
Tuluk  pu'  te bae wungkutn
Batu  mbau te bae  hajun
Batu  mbaru  te bae  hae  waun'

Tulak  surak  rantang manga sua nula telu  besur

JPS, 30 September 2017

Sua  nula, telu becur (besur) = poligami (menikahi banyak perempuan) / poli andri (menikahi banyak laki-laki).


598. SAMA TUA'  TOTO WUA


Sama   adak toto rang, sama tua'  toto   wua


JPS, 30 September 2017
Dikutip dari  https://www.facebook.com/gabriel.mahal.58?fref=nf&pnref=story.unseen-section

599. WEWA GERAK  ONE BENDAR

Wewa gerak agu nera  one bendar



JPS, 30 September 2017
Dikutip dari  https://www.facebook.com/gabriel.mahal.58?fref=nf&pnref=story.unseen-section


600. EROS MATA MEONG

Mbogok mata po
Mbulak mata kula
Eros mata meong
Rue mata kuse
Loeng mata sepok (meong)
Koe mata  kode (?)
Sabol mata salo
Buta mata ular


JPS, 18 Oktober 2017

601.NENGGO

Nenggo embong  te heros geong
Nenggo embong  te keot geong
Nenggo embong   te peko geong
Nenggo embong  te kelo  geong
Nenggo embong te heros keot
Nenggo  embong  te kesor keot
Nenggo  embong  te  wentong  keot
Nenggo embong te melo keot

JPS, 20 Oktober 2017

602. GELANG  GEGA

Gelang  gega  tanda toe sehat
Gelang gega  panda  kemas
Gelang gega  pande  lemas
Gelang gega  pande sengat

JPS, 20 Oktober 2017. (Inspirasi situasi   gega du ba motor, lako le wie  lau  Taman, lupi JPS / , Patung Kuda, Harapan Indah, 19 Oktober 2017. Manga oto musi mai aku, Runi klakson. Aku gega. Poli hitu rasa, bae weki ru,  nuk weki ru, "Aku   GELANG GEGA. Go'et ho eta , pu'ngn no' main).

603. SAE MBATE

Sae mbate dise ame
Sanda agu mbata   tenang tana
Nenggo  agu kelong  tenang beo
Caci agu danding  tenang tana dading

JPS, 20 Oktober 2017

604. DAENG MHANG MANE

Lusa  hang  gula
Teko hang leso
Daeng haeng mane
Tete mose tedeng
Moat  mora boat

JPS, 20 Oktober 2017


605. SEKOLA

Te so'n sekola?

Sekola te worang momang
Sekola te  tawi ngalis nai
Sekola te sempong  ngelo
Sekola te weweng lengge
Sekola te  wur  rusuk
Sekola te  kando dango
Sekola te  ambil nai ngalis
Sekola te kawe kandi  isi  nai
Sekola te ta'ang da'at
Sekola te  oke kose
Sekola te tutung sulu
Sekola te wewa gerak
Sekola te pati adil
Sekola te  ambi nai
Sekola te witir imbi
Sekola te jaga tana
Sekola te lami rahit
Sekola te nenceng seber
Sekola te  riang tana tiwa
Sekola te lami tana dading
Sekola te uwung (umung) jujur
Sekola te pati ngalis
Sekola te ronca bora
Sekola te  cences  bengel
Sekola te saka bapa
Sekola te podo bodok

 JPS, 21, 23 Oktober 2017

606. SALA TOKO

Sala tokon hia  popo wiga gokos
Sala halas hia amang wiga bara ranga
Sala  wolaln hia koa wiga nolak
Sala   tekun hia enu wiga sekul
Sala lampan hia nana wiga

Catatan dari Hp, 18 Mei 2017, diedit di JPS Minggu, 22 Oktober 2017

607.MBOGOK MATA PO

Mbogok matad po
Mbegek  mata de  Mata Merep
Mbular mata de kula


VMG 22 Okt. 2017, JPS 23 Oktober 2013

608. Neka lorong  tombo data bodok

Neka lorong  tombo data bodok rantang welwotos  wiga mota olo
Neka  na' bajar data bapa rantang ingi - angas
Neka  pedeng bengkes data bengel rantang pau' cences

Rawa Indah - Kampung Bogor di atats Motor, 23 Oktober 2017, JPS 23 Okt. 2017.


609. NEKA RACUK HAE WAU'

Neka racuk hae wau' agu sama tau
Neka jagur hae  mbaru agu hae bajut
Neka wucuk hae ubu agu  dara ru'
Neka baka hae labar hae ata
Neka ongga hae sekola agu hae molas
Neka teka  ata lesa  hae rema
Neka paki hae dading

VMG  dan JPS 25 Oktober 2017

610. Kintal rantang masuk kina

Kintal rantang masuk kina
Kena rantang masuk ela
Ngali rantang masuk japi
Pangga rantang masuk kaba - jarang
Kembe rantang masuk mbe

 VMG  dan JPS 26 Oktober 2017

610. Neka Hemong Beo

Ata mbeot neka hemong beo  rantang  mbaki mbekot
Ata pala neka hemong tana / natas  rantang darum bara
Ata lambu neka hemong mbaru  rantang  pau
Ata long neka hemong  golo  rantang welwotos
Ata  one wejang   neka  hemong  gendang rantang  mbeha

 VMG  dan JPS 26 Oktober 2017  (Inspirasi status FB teman SMP -SMA:Bonaventura Agung).

611. BONCAR NOLAK

Boncar nolak
Hais saki

VMG  - JPS  31 Oktober 2017

612. Sebong langger one wae

Sebong laso one ngalor
Sebong langger one wae

VMG  - JPS  1 November 2017


613. WENANG BENANG

Wenang te benang
Meki te raing
Holong  te poto
Floit te toing

VMG - JPS,  20 Oktober 2017, JPS, 3 Nov. 2017

614. MOLAS TOMPAL MOMANG



Molas tompal momang
Inang dia giwat
Amang  ramak sara
Reba nai lembak
VMG - JPS, 8 Nov. 2017

615. JANTO DU KANGO

Koseng du koe
Janto du kango

 VMG - JPS, 10 Nov. 2017

616. NEKA RAMBANG MATA

Neka rambang mata ai rambang mata  pande da't
Neka  bali nai ai bali nai  pande rani  agu  rawis

  VMG - JPS, 10 Nov. 2017

617.MBARU TE MBAUM

Mbaru agu dapur te mbaum
Loa'ng te  worang momang
Lose te nggoleng
Rudung eta ulu
Botek te wongge
Handuk te asur  pasu
Setangan te lap ranga
Sal te
Jeket te selekm
Towe te  wonggem
Sepa te nggetak te  pande wekar wela
Kala - tahang  te mama
Raci  manik naim
Towe songke te ombeng

VMG - JPS, 12-13 Nov. 2017 - Inspirasi obrolan dengan Mm  Regina

 618. KOKONG WOLENG PONG

Kokong woleng pong 
Darat woleng tana 
Poti woleng  bongki 

VMG – JPS, 11 – 11- 2017. Get inspiration  from  Mom Ragina: Kokong  woleng  pong.

 619. WERUS KEMBUNG

Werus kembung te pande besur 
Werus kembung te pande mencut
Werus kembung te mora wengkut

Loda momang kudut  konca
Loda momang kudut  hontas
Loda momang  ba noas

JPS, 20 - 11 - 2017



620. NIA LAKI NITU LAMI

Nia laki nitu lami
Nia wai  nitu  dading

VMG - JPS, 28 - 11 - 2017

621. DUDUNG PUR

Dudung pur te kudung kudut gelang  lulus / putus
Dudung pur  te wur  rusuk
Dudung pur rangkang muntung rungkus

VMG - JPS, 4 Des. 2017

622. TOTO PONGGO  

Toto ponggo  te sompo
Toto ponggo tanda cocok
Toto ponggo tombo  jodo
Toto ponggo naring molor

NB: Toto ponggo sumang du kole joginng  le gula, Gang Biola IV, VMG 4 Des. 2017, pkl 05:30am.

 VMG - JPS, 4 Des. 2017

623.  PESING ONE WEKI

Paka pesing one sangged weki  sangged tombo seki
Paka sabi one nai sangged  tombo rahit agu ngalis

JPS,  kamar mandi, 6 Desember 2017

624. NGIRIK KAMPING MORI JIRI

Ngirik kamping Mori Jiri
Elang kampung Mori Dewa

VMG - BEKASI - JAKARTA,  17 Agustus 2017, disalin ulang  dari HP  di JPS 18 Des. 2017


625. Neka  jiri Ata  Reba  lengge lelar

Neka  jiri  ata Reba  lengge lelar  landing  reba tentang kena (lempa)
Neka  jiri  ata Reba  lengge lelar  landing  reba ngance  perang
Neka  jiri ata Reba  lengge lelar  landing  reba pande menang
Neka  jiri  ata   Reba  lengge lelar  landing  reba  ngance tiba  meka
Neka  jiri ata  Reba  lengge lelar  landing  reba pande menang
Neka  jiri ata  Reba  lengge lelar  landing  reba pande retas sengkang mena
Neka  jiri ata  Reba  lengge lelar  landing  reba  ngace  wedak  agu keda remang.

Neka  jiri  Molas titi tokak  / wadi  wodar landing molas  ronca  roas

VMG  - JPS,  10 Januari 2018, 23 Juni 2018,

626. Jing Jirit

Jing  jirit
Jing jikir
Jing ringing tis


JPS, 23 Januari 2018

627. LE'UT LELO DEU

Le'ut  lelo  deu
Ramak lelo tadang
Manik tadang  mai

VMG - JPS  23 Januari 2018

628.  EROS  MATA MEONG

Mbogok matad  Po (Oto)
Mbugak matad  kula
Eros  mata  meong
Mbegek mata mbe

 VMG - JPS  23 Januari 2018