MENSIA MANGGARAI: BOK ONE MAI BETONG - BENGKAR ONE MAI BELANG
Ho' tombo nunduk du wangkan jiri mensia Manggarai. Toe hanang mensia landing agu po'ng agu paeng kole.
Ho' tombo nunduk du wangkan jiri mensia Manggarai. Toe hanang mensia landing agu po'ng agu paeng kole.
Nera mata leso eta mai awang (ema eta mai) mbiret ngger wa tana (ende wa mai). One tana hanang manga betong (belang) ata todo one golo. Sanggen iwod ga linga longgong, kosong melompong. Nera mata leso hena one betong situ. "Pek..." runi de betong wajol hena nera de mata leso. Bok betong, bengkar belang. Idek go... one mai betong situ, tua kaut sua tau ata, ine wai agu ata rona. Ise so' bengkar one mai belang, bok one mai betong. Ruis pu' betong manga watu, haju lale agu haju teno. Ata sua mensia so' emi loke agu saung de haju lale kudut wengko wekid rantang laso agu langgers. Ise ndapu betong . Poli hitu tegak lise. Ise soseng sama taud haju betong situ. Kolang taud betong tegak so' wiga jiri api te pande mut weki dise. Ise pisu api kudut mora ses le wie, le gula agu le mane. Iset ata sua' so' kaeng neki. Kawing ise wiga loas sengata anak ata rona. Latang te hang dise so' kawe one puar (saung haju, wake haju, gilo, ). Du wie tana, tokos ise. Manga tua nipi de kraeng ata rona. Hia ita sengaja ata tua' ema. Mai jaong data tua' ema hitu ngger one hia. "Paka mbele anak leca de hau hitu te takung aku." jaong data tua ema ho'. Wela hia. Belot keta nain. "Anak leca daku porot mbele keta kudut helang te takung laing?," pikirn hia one nain . Ata tua ema hitu kali Mori Jari agu Dedek. Kemas keta nain hia. Landing wajol momangn te latang Mori agu Ngaran, pande liha apa ata ita one nipi. "Enu, " jaongn nger one hae kilon: "Aku rimu te pand lodok uma. Te ba hang daku to'ng, jera hia nana te ba le uma," peden latang te winan. "I yo mori, aku susung hia nana to te ngo le uma," wale de winan. Pado le uma hia kraeng ema ema. Pando lodok hia. Poli hitu hia poka haju teno, emi watu. Atur liha watu situ pande compang . Kepu liha haju teno na' one compang. Woko cai anakn ga... mbele liha anak koe hitu. Daran ga woncang ngger wa tana. Nakeng ne ga... tapa liha poli hitu pande helang, teing hang latang Mori Jari agu Dedek. Wesak one uma nakeng weki de anakn ho'.Hia pande Lodok uma. Wesak liha liha weki weki de anakn hot poli tapan liha one uma ho. Kole hia ga. Sai one mbaru, mai rei de winan. "Nia hia nana?" Heran hia. Pura-pura toe bae kaut liha. "Ai jadi ngo le uma hia bao?" rei balik kole liha ngger one winan. "Eng... ai nggitu pede dite. Runing ngo le uma hia lako bao," wale de winan. . "Ole... eme ne nggitu, am poli hang le empo puar anak koe hitu," jaong de ronan ho. "Ole keban hia nana," jaong de enden. Sedi keta nai ise wajol mora anak koe ho'. Kemas keta naid wajol mora anak koed. Retang agu siek ise momang anakd.
Telu leso wa ga. Ngo one uma kraeng ema. One uma hitu todo timung, ndesi, woja, latung, labu. . "Ema, aku ho' ce", siek de timung, woja benta emad'. Kraeng ema idep one nain bahwa anak ata rona hiot mbele diha mose kole one tara po'ng (timung, ndesi, labu, latung, wojang, mesak, sela). " Le wie, du toko, ita kole liha sengata ata tua' ema, Mori Jari agu Dedek, tombo agu hia. "Sangged situ todo one uma ata poli lodok de hau, siot siek benta le hau, ngance hang laing le hau te pande mose," jaong de Mori Jari agu Dedek one nipi hitu. Ngo one uma lodok kole hia. Pua liha ndesi, labu, timung. Hia ba one mbaru. "Po'ng so' ba le mau uma te mose dite." jaong kraeng ema latang winan. Senang de winan lelo bokong so'. Ba nia maid le hau bokong / mose so?" rei de winan. " Eme le mai uma. ."Eme ngo le uma hau, neka gega hau eme manga ata siek benta hau. . Ngo le uma Lingko lodok winan kraeng ho. Sai le hia, lu loko one uma, denge liha ciek: "Ende, aku se'," reweng de timung, desi, sela, mesak, woja. . Weter agu gega hia. "Ole, am reweng de poti keta ho' antuk. Ai toe manga itan ata liha nitu. Rantang hia. Wingor gong. Hia lose kole ngger one mbaru. Toem ba apa-apan. Tombo liha agu ronan. "Ole, reweng de timung situ bao e. Hia nana hitu bao. Hia poli mbele te jiri helang latang Mori Jari agu Dedek lako one pisa. Ho' mose konen ga landing one tara de po'ng (timung, ndesi, labu, latung, woja). Po'ng so te latang mose dite nggor olon," jaong de ronan ine wai ho'. Winan ho sedi ai poli mbele anak ata ronan. Anak leca kole. Landing manga kole senang ai mose kole meski one tara de po'ng ( timung, ndesi). Ise senang nai naid ai toem kole geong hang gula mane dise ga. Poli hitu ga... one mai lingko lodok hitu tuad paeng: kaba, jarang, manuk, asu, ela. japi agu sanggen paeng do.
Latang ata Manggarai, haju teno hitu rapang latang ata rona. Watu hitu rapang latang te ine wai.
(JPS, 9 Sept. 2013).
Tidak ada komentar:
Posting Komentar