Kamis, 12 September 2013

WELA RUNUS - berseri

 WELA RUNUS AGU EMPO  RUA

Wela Runus. Hitu  ngasangn ine wai  molas. Toe hanang molas uwan landing  wekin kole. Hia kaeng agu ata tua'n one lupi puar. One puar hitu manga  kaka ata pande kose po'ng   dise  one  uma. Kaka situ dot keta tarad. Manga kaka lelap, neho: peti, tekur, kokak, ngkeling. Manga kole kaka bana neho kode, motang, rutung, lawo. Hia Wela Runus donde reje le ata tuan kudut riang uma. One uma hitu ise weri woja, latung, ndesi, tago, kaung, muku. Ata tua' diha Wela Runus pande sekang one uma. One sekang ho' kaeng dise duhu riang po'ng sot poli weri dise. Ca len  ise Wela Runus agu ata tua'n  we' le wie  tana ai gereng kole keta kaka lelap ngger one sewod. Ise Wela Runus agu ata tuan sa len  kamer du riang umad one mai  kaka puar.
Manga sa leso, hanang koen hia Wela Runus one sekang. Manga ata mai one sekang hitu.  Sei hitut mai? Meka. Meka sei? Empo Rua ngasangn. Rantang hia Wela Runus. Co' tara rantang? Empo Rua biasan hang / mbele / olek ata.  Apa hia Empo Rua kudut olek hia Wela Runus?  Rantang kin hia Wela Runus ho'. "Neka rantang  hau Wela Runus. Aku mai  sampe meu." jaong  de  Empo  Rua . Sampe apa ta empo?" rei diha Wela Runus. "Sampe meu co' caran te krenda kaka,  rantang mai one uma te kose po'ng de meu" wale diha empo Rua'." Ole empo, dia'  keta  hitu. Delek eme nggitu.   So'   ke cara ta   Empo?" rei diha  Wela Runus. "Emi pat mongkon le meu haju teno, poli hitu udek one neteng bincung uma de meu." susung de empo. Pande liha Wela Runus  apa  ata  toing  de  Empo  Rua ho'. . Pande le mane tana  liha. Neho diang, mai eta leso hia Wela Runus ho'.  So tara mai eta leson hia tev riang? Te tes  krenda hiot poli jaong diha Empo Rua, te tu'ng  ko  toe. . Sai hia one uma. Lelo taung latung, woje one uma. "Ole... kali di'an  krenda de Empo Rua  ho'. Meler  po'ng dami, toe manga sanga le kaka agu sabot le nggarod. Dian' empo ho'," jaong diha Wela Runus  one  nain. We' ngger one beo ise  Wela Runus.
Neho diang ngo one uma  kole  ise. Ngo one sekang hia Wela Runus. Mai kole Empo Rua ho'. "Wali dia latang sampe dite  ye... Empo Rua. Meler  uma dami one mai kose de kaka," jaong diha Wela Runus. Apa kole ata ngance sampe dite ta empo? jaong diha Wela Runus. " Ho, manuk lalong latang te  hau," jaong de Empo Rua ho'. "Ole,  delek  eme ne nggitu ge  empo.Minak  keta  pande  dite  hitu.  Wali dia latang ite," jaong diha Wela Runus.  Ba wa ngaung sekang liha Wela Runus  manuk lalong ho'. Liwing nitu liha. Kole one sekang hia. Kakor  manuk lalong ho'. "Idek go.... rudu  tua kaut  sua tau ata, ine wai agu ata rona. Ise kaeng sama  agu hia Wela Runus.  Ata tua diha Wela Runus ngo one uma. Tombo one ata tua'n  hia Wela Runus latang sua tau  hea reba  diha siot mani one mai kakor  de manuk lalong. Senang kole ata tua. Du mane tana, reje  kole ngger one beo liha  Wela Runus  latang iset sua so'. "Ami dopo le pang beo, poli hitu ga, kole ngger  se' ami kudut te lami uma so', jaong de manuk agu 2 (sua) hae reba diha Wela Runus. 
Uma dise Wela Runus meler. Toe manga segot le kaka  po'ng one  uma. Hasil uma dise tek mbaru. Wali dia lise latang jari woja agu latung, timung agu ndesi. Ise  pande pesta. Undang kole  lise Empo Rua. Empo Rua sai le wie. Du kakor lalong te telun hia  kole ngger one mbarun."Wela Runus, to'ng hau ngo one mbaru daku hau. Manga  perlu gaku agu hau. Ngo le mbaru  to'ng  e," reje diha  Empo Rua.

Wela Runus agu sua ata siot mai one mai kakor de manuk  agu manuk  lalong   lako ngo one mbaru diha Empo Rua.  " Du kudut lako dise kakong lalong ho, ne nggo'  artin: "kakor o a.... sai le one sewe mese". Manuk  lalong kakor sampe  lima ngkalin  sampe  sai le mbaru diha Empo Rua.  Ole.... manga nai toe dia'n hia empo Rua latang te ite.  Hia kudut mbele  ami," jaong diha Wela Runus one nain. Ise so' toe nganceng saka sumang agu hia Empo Rua'.
Sai one mbaru diha Empo Rua'  ise. Reges tawan hia Empo Rua agu Wulu  Jo. Wulu  Jo ho' wina diha Empo Rua.Tawa regek ise naka  lelo  molas  dise so't  mai. Poli  rencana  ming  lise: "Wela  Runus  paka  jiri nuru  te  hang  lise".
Tua wie tana.  Ngo toko  ise. Wela Runus agu hae molas toko one sa loa'ng, manuk lalong agu anak ata rona toko one sa loang., Empo Rua agu Wulu Jo toko one sa  lo'ang.
Bae liha  Wela Runus  nai toe  di'a  diha Empo Rua  agu Winan. Ise Wela Runus  toko  one mbaru  wancang bowok. "Ite to'ng losi one  nua wancang betong so  rantang mbele liha empo Rua.  Wela Runus pande ti'or   Wancang  te pande nua te losi dise. Denge recek de ata rona ho'. Sengo sangot. Pande apas  meu sengo sangat one wie ne ngoo'. Aku tombo one Empo Rua meut  pande sengo sangot," ancam de  ata rona ho'. "Nana, kudut mbele ite ise Empo Rua agu Wulu Jo'. Ami  kudut pande nua one loang kudut mbelos nitu kaut dite tong du lose mai one mai mbaru ho'. Jaong manuk  kudut  lelo keadaan dise Empo Rua'. pede  dise Wela Runus. "Eng eme ne nggitu ga, aku  jaong one  Manuk.  Wela Wunus agu hae molasn  tutak nggurus telu tongka one wie hitu.
Kakor  manuk lalong  ho'. "Kakor o... a.... Empo Rua - Wulu Jo  pu'ng toko." kakor de manuk du rehang tana.
"Kakor o a...., Empo        Rua -  Wulu Jo, toko tereng - toko lemot's ga.....". Du hitu.... mbelos one lewo ise Wela  Runus agu ase kaen.  Losi ise one mai mbaru diha Empo Rua- Wulu Jo -.  Tadang one mai mbaru dise ga.... Empo   Rua - Wulu Jo - ngo one loang  diha Wela Runus  kudut mbele anak koe so'. "Ole... lingga longgong one  loang. "Kuarang ajar anak koe  so. Kali poli losi kaut  dise. Gereng  meu. Aku  hang  agu  toko -tokos  tong," jaong diha  empo Rua. Lako kudu anak koe  telo so'  hia  Empo Rua.  Ise Wela Runus sai one sa sano. Manga haju eros  nitu. Ise tuke eta lobo  haju hitu   tepeng rantang ita liha Empo Rua. Kudu kin liha empo Rua.
 Gerak tana  ga..... Tuan  empo   Rua.  Sai one  Sano mese  hia. "Kali ho etas  nakeng  daku, wau  gelang. Meu kudut pande  nakeng laku leso' ho'. So  tara  losis  me. " jaong  de  Empo Rua. Tuke hia  empo rua ho'. Ise Wela Runus pu'ng pasang  sunta nggurus  one  gogong sot  poli ba  dise. Nukung worang le wae nggurus  one mai sunta lise. "Ide go... mas  mata diha  Empo  Rua. "Sampek..... mas  mata  daku,"  jaong di empo  Rua. "Sampe ta Wela Runus...." jaong diha  Empo  Rua. "Empo... kawe watu lolo empo," jaong diha Wela Runus. Kawe  liha. Co' poli hitu, Wela Runus. "Ole geleang koe mas kin mata daku. " Tente  one watu lolo  hitu  riti  dite  Empu Rua," jaong diha Wela Runus. Pande tu'ng  liha  Empo Rua. Apa jadin? Reu ritis, belas tuka.... wiga  matan  hia  Empo Rua. Woko poli matan Empo  Rua ho' ga, wau  ise, kole ngger one  uma agu beo. Senang nai dise ai  nganceng kala  hia Empo Rua.

(JPS, 13 Sept. 2013).

 WELA RUNUS AGU  KAMBU  LAWANG

Wela Runus ata molas. Molas dia rangan. Molas kole gaukn. Wela Runus kawing agu hia Kambu  Lawang. Kambu Lawang kudut ngo tadang. Weki mendon hia Wela Runus ga.  Manga peden hia latang hia Wela Runus. "Wela Runus, aku kudut ngo tana tadang. Lahos lako daku.  Pede daku one ite. Eme ata rona anak koe ho', tinu le hau. Landing, eme ine wai, mbele le hau, ati ga, na' te hang  daku," pede diha Kambu Lawang.
....................(bersambung)




Tidak ada komentar:

Posting Komentar