Selasa, 15 Januari 2013

BUNDU / rapang / Oteng


Mbamba = hiperbola (melebih-lebihkan kenyataan). Mbamba = jopak= joak.


Bundu / oteng  / rapang , apa hitu?

One rapang manga  durit


1. Ninik riti  run hia  amang (empo) . Apa hitu?   Betong / muku / teu /  raping
2. MBELOS  ONE  LEWO  TELO DATA  KEMPO. Apa hitu? Labu one tenda
3.Tapa telo toe lesok, tapa  lae'  (laser)  toe  mame.Apa hitu? Kaos lampu gas.           tidek (besi) siot tapa   landing  toe mempo. 
5. Ata tua' mungat duntak /rumpak   lata uwa .  Apa hitu? / Ongga lata koe ata tua  -   Ngncung  - alu. / anak penang agu penang.
6. Sergagat raja, pinda  jimak, losi poti  ( weki  - nenu).
7.Helhotes  ata  one, . sernege  ata  ce' (ata  raja  agu nenu).
8. ........................., ......................................, wangas  wa.................. nggepit haju (betong)
9. Neka  tondek anak de guru gama.   Ndesi  lebor (gentok / koe)
10. Toe nganceng wengken tiwu lewe.... salang oto
11. Segot emong, melo agu  leong--- kaka sara
12.Somor  ngger  olo  - sumir  ngger musi   - ipo ngger eta awang,  oto/motor lako ngger olo - bimber ngger musi - oto ngger olo - nus ngger musi
13. Wentar bendera - wowor mas mongko (jarang hiot kudut tai, teti engger eta ikon eme kudut ta'i) 
13. Pote - pate seha ata reba ( ------------------- pote ri') -JPS - ruang ngawas Ujian, 25 Maret 2013)
14. Momos do ngon, kerkontel du oke  -   (tai de  kula siot hang kopi)  -JPS - ruang ngawas Ujian, 25 Maret 2013)
15.Oke lata koe  na'  lata manga  ( ceng irus. Okelata koe, naa one setangan lata bora/ sekola)
16. Wentar bendera - kerkontel  
17. Wentar bendera -wowor watu mongko. ---- tai' jarang
18. Wulu sumang wulu nendep=   peseng mata
19. Iju le  lau, wa eta -  toe enam kela - tanjeng ame  ----- lako de mata hiot nia ngoeng,toe olo pikir
20. Rencak gendang // wentar nera // mbaut tambur . Apa hitu? Hilat agu genggus (15 - 05 - 2013)
21. Utung punggu toe nus (muntung) // tapa kaka toe  tama. Apa hitu?  kaus lampu  ---
22. Wa mai one mai, eta mai peang mai. Apa hitu?  Sumang tau ngis wa mai - eta mai. 
23. Mama toe tama, jakuk toe taung. Apa hitu? Ngis..... / bombon karet.
24.Reku rengkum, nau jakuk toe taung. Apa hitu? Ngis du mama kanang toem mora laing.
25. Eta-eta tua, wa -wa ndegut. Apa hitu? Betong /pering / woja.
26. Toe mopo  podok, toe bae pael.
27. Eme  meki paka teing,eme wenang neka benang (Amang Ema'dAlo -Lancang ,Woang-Narang  Todo,12Agustus 2013).
28.Senteng lewing teneng, waek lewing nare,sompo lewing  lompo. (ata  siot  emi ipar kudut  jadi  wina  laing)
29.Nggepo kebor, sau  alu.
30. Oke lata koe // na' lata pangkat. Apa hitu? Irus (lata koe / toe mengerti to sebarang kaut irus landing lata mengerti nceng  one sapu tangan poli hitu, lepet, na' one  sikang) - Refleksi 2 Des 2013,  Stasiun Manggarai - Jl. Tambak - Taman Manir Hanzah, Jp. Proklmasi Kemerdekaan, Jakarta.
31.Raja lanar warna, waka sa kanang (warna). Apa  hitu? Nenu
32.Lako toe  pangong, gega toe  nesa, bajar toe rapak / tombo toe molor /jaong toe pangong, apa hitu? Sahap (inspirasi sahap de sengata teman ata  main Welawieone kontrakan  dami,  VMG Blok B4 No. 8, Minggu 8 Des. 2013-pkl05.000 am)
31. Songa  bokak  data  molas, apa hitu?  Nepa.
32. Songa ando ndoak, apa hitu?  Wenang
32b. Songa bokak, ndegut  ngetuk, pa hitu? Wenang.
33. Olo songa - poli hitu teing  hormat, apa  hitu? Wenang
34. Songa  bokak - wanggit (jaki)   sai, cai!, apa  hitu? Wenang (4-1-2014)
35. Weweng lata  lengge, kekep  lata  mese. Apa  hitu? Isung / irus ( 4-1- 2014)
35. Weweng lata lengge, mbola lata  bora. Apa hitu?Irus / isung (7 - 1-2014 - temukan saat  gangguan  tidur, pkl 02.00  dini  hari).
36.Pulau  apa  ata   beti / sengsara  one  NTT?  Lasa  (JPS  9 Jan. 2014)
37.Sei  ata  tundu  terus  kau  tedeng  mosen?  Lasa  (JPS 10 Jan. 2014)
38. Kabupaten  apa  ata  leng  keta  sedin one  Indonesia? Malang (JPS  10  Jan. 2014)
39. Apa  ata manga  neteng  ata? Nawa /wakar /nipi / nenu  (JPS  10  Jan. 2014)
40. Toko  tobo,wela mbelang. Apa hitu? Nipi - roko  weki, wela  kin  wakar (Busway BOKB - P. Gadung, 26  Jan. 2014).
41. Mama  toe  tama, jakuk  toe  taung. Apa  hitu?  muli  mama  sangkem eta - sangkem  wa.(Busway BOKB - P. Gadung, 26  Jan. 2014). 
42. Wuk  apa  ata  toem perna  lurus? Wuk  U. (JPS  29  Jan. 2014) 
43. Wenggat  wai' rempa, wanggat  wai'  wanang.Apa  hitu?Anging  (Ilustrasi, wai'  wau' wa tana du leti Motor (Lako  motor, wanggit  kin  wai' - 14  Peb. 2014, bok  onelupi mbaru.Le  gulo du  ngo  sekola).
44. Wanggit  wai, wanggat pagat. Apa  hitu?  Anging.
45. Wanggit  wai', wenggat  rempa, apa hitu? Angging (JPS 24 Peb. 2014 - edit)
46. Somor  ngger  olo, sumir  ngger  musi, apa hitu? Otto / sepeda motor (lampu kete / dila  ngge  olo, nus knlapot  ngger  musi - (JPS 24 Peb. 2014)
47. Wentar  bendera - manga  batu bara (wowor  watu mongko), apa  hitu? Tai  jarang (JPS, 25-4-2014).
48.Gancel  ase  one  kae, ita bon  mas  mongko, apa  hitu? Kacik  garis  ita  Api (VMG, siap loko kerja, 13 Maret 2014)
49.Olo ranga ngger olo,wuli-  ranga ngger musi - simping taud  riti  poto mondo,apa hitu? Asu ata kawing.
(VMG, siap loko kerja, 14 Maret 2014)
50. Hahot  de  adok,rore  one, hau eta  main  aku  wa main.Apa hitu?  Poro banggang /haju. (JPS 14-3-2014).
51. Dolong  eta golo, rungka  one  puar,  pujut loreng wuk, seang  wa  bea, apa  hitu? Sihi agu ti'  hutu (17 April 2014 - Kamis  Putih - Wonderful  reflection.
52. Du koen Dedam  ngger  eta  -du tuan  mana  ngger  wa. Apa  hitu? Bokok Betong  agu  Betong. Do  koen (bokok)  toso ngger eta  awang , du  tuan  mana  ngger  wa  tana - VMG - Tempat  rentang  komputer - du  usang, 21 Mei 2014, pkl 10.10.40, nuk  du  gereng  usang  agu  dere : Gurung e a  a e.. a..  lur  lau.., lur..lau  a..  gurung e..
53. Mbelas toko  tela turung benta, wanggit  wai'   awit  jari, apa hitu? Sigir - jikir sigir (VMG, 30, JPS 31 Juli 2014) 
54. Merik weki  tendi  seli, neki weki  pande  penti. Apa  hitu? Mentik (VMG, 1 Agustus 2014).
55.  Anak wara kangkar nawa te rakang kaka, wata, tana, apa hitu? Mentik  (ndereng / miteng).(VMG 3-8-2014).
56.  "Songa  bokak, lako rabo, buntar tuak, apa  hitu? Wenang. (Busway, 13 Agustus 2014).
57. Mai to e  awit, ngo toe olo  tombo. Apa  hitu?  Nipi (Kmar mandi VMG - JPS, 21 Peb. 2015)
58.Weda  pande  wenang,  pejek  pande weres. Apa  hitu? Start motor le  wai agu   tekan tombol bel (VMG - JPS 23 n 24 Peb. 2015).
59.  Merik weki landing mese wengke/gengkes/engger/peheng, koe  bosel, do nondo. Apa hitu? Reaksi akit de kaka:  mentik, ngkuang,
60. Nggasar wai kaba,etan  nera. Apa hitu? (Kacik korek api). (Kaki kerbau terperosot, muncul  cahaya).
61. Wentar bendera, etan  wewa  gerak . Apa hitu? Manuk ata  kakor (21 Maret 2015)
62. Nggepik / rewit  weki   wan  tesi, apa hitu? Manuk lalong ata kakor
63. Babi wai' wan  rait, apa hitu?  Manuk lalong ata kakor
64. Nggetum du dendut, momos du toko, apa hitu? kaba, jarang, japi, mbe (?). Hang  do toko - SD IT Nurul Qolbi - Kampung Bogor, 20 Mei 2015. Ketika  ngawas  ujian.
65. Mbelas toko tela turung wear, nggawit wai, nggewat rempa. Apa hitu? Koa ata du kudut / turung  matan. (ita koa one mbaru, VMG, 27 Mei 2015, pkl 10:30)
66. Roso tambang top (bombong) , husur tambang mudus (mulus), saruk tambang nau, apa hitu? Sikat ngis, ( VMG - JPS 19 September 2015)
67. Pur tambang subur, isi tambang mipis, apa hitu? ( pur / isi  balon) - VMG 9  Juni , JPS, 10 Juni 2016.
68. Pejek hese,  demet sedek, apa hitu? Besi lamba para masuk tempat parkir (inspirasi tmpt parkir Pasar Modern 2 Agustus 2017, saat parkir motor lalu ke Jakarta dengan busway).
69. Horos ngger olo, huli ngger musi, apa hitu?  Seho  (dea, latung, kopi, sela, mesak agu sangged seho apa kok apa ket.
70. Ngge olo roho,  ngger musi  uli (puni), apa hitu?  Seho (dea, latung, kopi, sela, mesak agu sangged seho apa kok apa ket. (Inspirasi seho dea, VMG 18 Okt. 2017).

71.Concong  rok , lempo penggot, apa  hitu?  Kaba ata kudut tai  (VMG, 22 Okt. 2018)
72. Wentar bendera, wowor watu mongko, apa hitu? Jarang ata kudut tai (JPS, 22 Oct. 2018)
73. Nggarak ngger wa tekal  nggereta, apa hitu?  Sor wae one mai  gogong / botol, galon, selinder (VMG - JPS, 20 Des. 2018)
74. Neka katut mbaru de ratu rantang bara pasu, neka wangkas istana de raja rantang bara mata. Apa itu? Neka katut sepot ko mbaru de kuang / wani / ruang (VMG 1-2-2019, JPS 2-2-2019)
75. Oke loken,  pili (pisik)  isin. Apa hitu?  Muku   //  Hang  nagan, oke  loken, hitu? Muku, nderu
76. Wae pantar leleng one, apa hitu?  Nio
77. Sai  sengaji, lengkang reha hi kela, apa hitu? Para kaca  pakai sensor, sengka le run du  lako data. (RS Carolus Jakarta,  10 - 11 Jan. 2020, JPS 13 Jan. 2020).
88. Kawe wake,  podo bontong, apa  hitu?   Meong  hiot  kudut  tai'  (VMG  - JPS  5 , 7 Jan. 2021).
89. Kukut ulu,  totak  dongkar,apa hitu?  Meong ata reme kawing ( JPS  3 Oktober . 2022).
90. Awit du kandit nai,  toko tela du sesang (becang). Apa hitu? Sigir ata reme boat wiga matan. (VMG I  16 - 11-2022, JPS 17 - 11, 2022).
91. Eme lelo tadang, eme sau  ruis, apa  hitu?  Tilu, gong. (JPS, 27 April 2023). 
92. Sua baris jarang bakok hese eta lobo golo ndereng, apa hitu?  Baris ngins eta atau wa   agu rinti ngis   (https://www.suluhdesa.com/budaya/5489233060/ensiklopedi-manggarai-kata-pengantar?page=4)    (JPS, 22 Juni 2023). 
93. Sebeka weang, selinti isi, apa hitu ( barang sot do taka loken daripada isi, rapangn, nio, salak, woja, kopi, ) (JPS, 18 Januari 2024).









































2. Kope nggolong welak, sumir ngger musi, somor ngger olo = (gelarang Ling  - Todo: toi beo Todo ngger one ise Cibal).
3. Lau-lau poka, lau -lau doal, le le lempo, le le  lembot  =
4. Ba le jopak jepek,  ba le jepek  jopak  =
5. Sing taka sili, wela taka peang =
6. Reko lebo, ro'e ngoel
7. Na' waen pake, na' uten kuse.
8. Poti woleng pong, darat woleng  tana =
9. Pio - pio wale io, paes-paes wale toe (tae).
10. Ngong ata lombong lala, kali ru lombong muku.
11. Hang uting kope? - Senjata makan tuan?
12.Nggepo kebor, cau alu - kemu ngencung
13.lema emas, mu' luju
14. Tiru irus, na' ranga.
15. Sisa de lipang - jangka de balak
16. Reje leleng - bantang  cama
17. Keka  benta  peang - laru   siro  lau (Poka niang wowang, paki niang  lami - Rampas ase kae TP)
18. Le - le  tekal, le - le  mbetar,  lau-lau lempo lau -lau  lembot .
19. Lonto lodok - cau landuk
20. Penti weki -peso  beo: Neka gege leles - neka lako  ngando - neka goro bongkok
21. Imus saru  siku -tawa saru berambang (ranga) - sergeges saru lele  - regek saru  tengge.
22. Seleke  dea ndereng  - semangko  dea  bakok  -kakor  kole hao  lalong
23. Embet  seende  - nggape  seame (Yohanes Badan / Yoseph ----Doro - Pacar - Des. 2012)
24. Runi  kaka  muit na'  ngger musi,  pohor   de  po'  lelo  (pikir)  ngger  olo.
25. Tiru irus, na' ranga.
26. Purak  mukang  - wajo  kampong
27. Koas  kota  - behas   kena.
28. Kokak  koak  lando  woja.
29. Ako  neka  lako,lalap  neka  lampa.
30.Rani nai   lage  tacik,   harat nanang  lage  tanda /  batas.
31. Daeng / labek  mose mane,  teko  mose  leso,latung mose ntaung -
33. Kaeng kilo  liko - kaeng kilo loko   ( Pede diha ema Gaspar du nika hia Beny - Ina  sili Paka, 1999?)
34. Dima (Bima) lako liba, mbojo lako bo (Curup data tua' Gaba Ngatul)
35. Ba le jepek jopak - ba le jopak jepek
36. Wedi repi -lage sake.
37. Lau-lau tekal - lau-lau mbetar, le le lempo, le le lembot (amang David Dadur - Karot - Lelak).
38. Ngong ata  lombong lala, kali ru lombong muku.
39. Neho joreng tuka koe,neho jereng tuka mese (Pater Yan Laju, OFM)
40. Ndasing  bike laing, Nos bike Golo, Pijang mbisar Niang (Damian Toda - Manggarai....Histografi)
41. Ca iling watu asi, ca elung watu renting ?)
42. Sikat sai' kina - wagak sai' kaba ( wagal)
43. Bobol nggong - tebang  gendang.
44. Tombo  eta golo, pande wa nggampeng (Pater Peter Aman - Misa KKM   Jakarta 2012)
45. Na' uten kuse, na' waen pake (Karakter /Gen  orang tua diturunkan kepada anak)
46. Neka imbi tombo nipi, neka na's tombo data, nia  nuk nai rum mo... o lando daeng .
48. Ngawe wae -ngampang tana
49. Wai weta papi -laki nara laing
50. Kipi tanda bae pikir,jage tanda bae kawe, muwang tanda bae nunga (Rafly - Mbaru de ema Juan,  2012)
51. Neka tapa satar ratang mata kaka, neka poka puar rantang mora usang
52. Gaba Ngatul: Kraeng jangka sebu
53.Riwok kaeng kilo - aman kaeng tana - molor kaeng golo -
54. Sisa de lipang, jangka de balak
55. Eme kolang leso bombang ili laing mbau konang, eme tik leso biring ili laing mbau kilit.
56. Lahos lako don  pangong (bae /ita), lahos lonto don tombo.
57.Danong pangong, mede pelet.
58. Maram daeng mose mane, tama nganceng daler, maram teko hang leso tama nganceng kelo. Maram
      jumik le uwi tama nganceng  wuli (JPS 11-2-2013)
59. Neka ranggi nai te awit ata Serani kamping Mori Jari, neka  pongo komong  te tombo Molor kamping
      Mori Wowo (RS Mediros,  refleksi one Motor - 11 - 2-2013)
60. Dengka agu dangka nuk /nai (kreatif)
61. Neka ngonde hole -neka mejeng hese
62. MOSE KOT  MATA  (HIDUP ATAU MATI / ADA ATAU TIDAK ADA)
63.Neka dumpu nuk / curup.
64.Sahir ratung api - wega likang lesa (= sako sama salang = sako ase kae = , perlu adak kaba lembor rantang jurak) - DT
65. Bom tombols sokol bom turas  tuda (Lawang Robert, Stratifikasi Sosial di Cancar).
66. Kope nggolong welak (isi harat, todong harat,  -  tombak bermata dua - kiri -kanan  tajam-)
67. Hang uting kope
68: Poka bokak, kepu tengu ( neka soanga bail rantang paki bokok, neka ndegut  bail rantang kepu tengu).
69. Sebana katel - sebana kerok - katel eta ulu - kerok wa wai. 
70. Paes-pas wale tae (toe), pio -pio wale iyo.
71. Lenci weki, mbolang  osang (ongkar)
72. Titong kudut tingo,  tatong kudut pangong  (tatong - tatang: " Ea... ea a....?)
73. Sapu napung, koso lo'. (tombo  agu ise Simon - Rinus, 10 Maret 2013, Wisma 25, Jakarta).
74. Tuluk pu'    batu mbau.
75. Tekur sai retuk, lawo sai bao
76. Pong dopo - ngalor masa
77. Ngawe wae - ngampang / nampar  tana
78. Cuar  agu cehar
79. Sukar sulit - mama luit.
80. Pong dopo - ngalor masa
81. Ba le jopak - jepek, ba le jepek - jopak.
82. Ranga lasar  pandang, pasu lasar pau.
83. Kapu toe pau', pola toe gomal.
84. Lengge leong wase deko
85. Sepa serok (= pulang tau sampe dara mu'/ irus)
86. Weret le ndapu  lau. (Face book: Mu' luju, lema emas)
87. Tombo to bajar  ta
88. Lonto ata long, long ata lonto (Pater Peter Aman, OFM - soal tambang).
89. Osang  bate loas, mbaru bate kaeng,  natas bate labar,  golo bate lonto, beo bate elor.
90. Sumang hang gula,  deko hang leso, haeng hang mane
91. Runi kaka nuri na' ngger musi, pohor de po lelo (pikir) ngger olo.
92. Le-le  tekal, le - le mbetar, lau-lau lempo, lau-lau lembot (Amang David  Dadur - Karot-Lelak, 1990-an?)
93.Neka hemong beo, neka mamur wau'
94. Wencu nembur, pau' wau (Anton Bagul - Penti Manggarai,tahun 2001 - Lapangan Motang Rua  Ruteng)
95.Tombo eta golo, pande wa mangkeng (Pater Peter Aman, OFM)
96. Ata ngara ndala, ite lele langkang (Orang punya masalah, kita yang sibuk. Yg masalah siapa yg sewot siapa).
97. Eme wakak betong asa, manga waken nipu tae 
98.Pusu mungke = pusu wokok  (cepat putus asa, gampang emosian, cepat naik darah)
99.Nggepo kebor - sau alu - kemu ngencung
100. Raja wie - raja leso 
101. Tuju (rendut)  mata - kemu lime 
112. Cikat tongka (memutus protokol persekutuan) 
113. Lait - pait, detak nggera
114. Dari walis, runcung ru; limbang pitak -  ongga  ola ; 
115. sapu napung - koso lo'. 
116. Beka lenga - roto tong (ine wai ata lenci weki. Toe bae hiang weki ru.Pika weki ser ndaja. Apa kaut 
       tegi data (data rona) teing taung).  
117. Kipi gising, wulu kanang / hanang)
118.Anggom  awo  - nggape (ambe)  sale.
119.Mose  letok  likang
120.Reko beo - katur mbaru. (21 n 22 April2013)
121.Wakak betong asa manga waken nipu tae, muntung guru pu', mose wungkut nipu curup.
123.Eme gege  leles neka goro bongkok,neka lako ngando
124.Neka beng  agu  Mori Dedek,  neka ngantit agu Mori  Jari.
125. Neka enggo leong, ndamu arus, bantang koe - bantang mese de ase kae neka peang weki,neka mejeng hese,nekangonde holes.
126.Toko toe mopo, inung toe nipu,hang toe tanda,jumik toe wuni, lanar ser ndaja, gega toe belar.
127.Mede Pelet - Danong pangong ( nuk one lobo Motor, Menteng,Grj. Theresia ,belakang Hotel Nico - Jakarta, 20-4-13).
128.Darat woleng tana,poti woleng pong (Gereja St. Theresia Mentang, misa- komunio, 2o April 2013).
129.Ngawe wae - ngampang tana.
130.Kipi retep tambang meteg, papar kojeng  tambang  lomes.
131.Poti woleng pong,darat woleng satar 
132.Pencang one wejang, ledong one leso
133. La'it merkani  hang perkakas
134. Riti gising  -  kaka kanang 
135. Rangko le wae samo // sabe le wae baki
136. Poti nggorik // kokong nggorok
137. Teka  mai  keak // ongga   mai  roa
138. Dagang di hagam // pika di pijang
139. Wulu  sumang wulu  nended. Apa hitu – Mata du toko /peseng
140. Iju aju  le lau- wa eta toe bae lata, apa hitu? – wuli de mata anak hiot wule sara ru  toe one  rencana.
141. Kaeng  kilo  loko, toe kaeng  kilo  liko (pede diha ema Gaspar du  Resepsi Nikah diha  Beny - Ina).
142. Sangged tombod ia dite,su'ng eta ulu, sepak eta  ledar ;kukut  one pusu // poe one roweng.
143. Hamar wancang - Hehur  nenu -  ninik  siri - omar  osang - berit ndei - 
144. Deko leso - hehur (hembur) nenu   (Frans)
144. Lando teu // te'  muku  // lando  teu  
145.Tuku  Pusu  //  Entap  berambang 
146. Sadi (Tako /anggom)  le bambo //  ba le mbang // sanga le kaka - sing taka sili,wela taka peang (Inang Sebeth Anut,  2000/ 2001, wada latang  ata  janto sot  lako wie, ngo janto  ata).
147. Toe nganceng  lage     ase kae raes,apa hitu?  Nenu
148.Besur pesu //nula tuka
149.Toe mopo polok // to bae pate / pael
150. Ngong  ata  lombong  lala  kali  ru  lombong  muku
151. Ireng aku wiwed  hang aku  lawo.
152. Telo dise  empo // lae' (wae)   dise  ame
153.  Tambang umur  tambang  rusak. Apa  hitu? Haju  cemara
Wa – wa  dangka  – wa – wa   ndaga. Eta-eta  hese, eta-eta  nceleng/hentet.  Apa  hitu?  Haju  cemara
(Ita  haju  Cemara – 0ne  mai motor,  awo  Cibitung – Kali Malang, Bks –  Ckrng, 26 Des. 2013).
Lako  ata  karong, wuli   ata  musi . Apa hitu?  Jarum  jam  analog (28  Desember 2013 – Lab  IT JPS).
Ireng  aku  wiwed – hang  aku  lawo


154. Na'  toe  sala, takung  toe  pau'.Apa  hitu?  Pusi  sendu hang  one  mu'
155. Mama toe tama,akit toesaing  (taki).Apahitu?Ngissumang  ngis
156.La'it merkani - hang  perkakas. Apa hitu? Asu  hiot  lait   weki  run
157.Jakuk  toe taung,mama  toe  tama.Apa hitu?  Nggetak    ngis  agu  ngis  du  toko  ko  du  wela .
158. Inung  ilur, tapa  agu hang  wua ndara,  aruk saung te mbau,  ungkur  wuk te  wase  ulur. Apa  hitu? Raping.
159. Nggaris wai,  nggokok bontong, wor toro mongko. Apa hitu? Meong  ata  tai. (Inspirasi ita  meong di  kampong.. dekat  sekolah Attawa - Setia  Asih, Tarumajaya, Harapan  Indah, pkl  00.30 am - pulang  dari  rumah  Pa  Stef Pelor, 11 Mei 2014).

 



(Busway,  - Jl. Thambrin, Jkrt – Halte Harmoni, … Lihat penumpang  lain saat duduk  25 -4-2013)
141 .Sinan liwa // laun ntaung
142. Sanga le kaka // ba le mbang // wendo le enggo // tiwit le niki //  akit le wani // ba le warat
143. Kula - mulang
144. Neni - kulek
145. Miteng tihel
146. Bakok jot 
147. Tua' ngai mukang // lopo ngai golo (mm  Juan)
148. Tua' one pu' tuak // adak one pu' wakas // dalu one pu' pau // raja one pu' pandang  (alm. G.  Ngatul).
149. Papar kojeng  tambang lomes, kipi retep tambang temer (retes)
150. Uwa haeng wukang langkas haeng Ntala // wake seler ngger wa saung bembang ngger eta // kembos wae teku mboas wae woang // kete api one tela galang peang
151.Eta-eta uwa, wa-wa nuk.
152. Nia ngeru nitu wesut // nia dapak nitu manga // nia tae nitu  aleng // nia daler nitu ka'eng// nia  mame nitu ka'eng // nia nuru nitu tuluk// nia tange nitu  dael / da'et // nia ndei nitu berit // Nia dapak nitu manga.
153. Ramut para mbaru. // penong lamung  para  mbaru.
154. Loi lait
155. Pali le tuka ta'i, toe le tuka koe.
156. Hamar wancang,  entap  redang, sau haju.
157. Papar kojeng tanda (tambang) lomes // kipi retep tanda (tambang) bengkes
158. Mede laku pelet, danong laku pangong.
159. Sinan liwa, laun ntaung.
160.Haeng pate, sumang ungang
161. Rapet waen, retang repang
162. Api toe saing// wae toe haeng // likang toe liba (ita)
163. Kaeng Kilo Loko (nopo, mopo, )., Neka kaeng kilo liko (liko: akit sama tau).
164. Mama toe tama, jakuk toe taung. Apa hitu? Ngis.....
165. Asu ngeng  wa'u,  kode ngeng  woe
166. Melo renggong, lanek sanger
167. Sisa de lipang, jangka de balak
168. Reku rengkum, nau jakuk toe taung. Apa hitu? Ngis du mama kanang toem mora laing.
169. Reje leleng // bantang sama
170. Ite seine neka manga bike // Ite seamme neka woleng tae.
171.Ntalung te tajuk, wuhar te uwang, worok te  soso na' eta lobo, .
172. Pateng wa wae // worok eta golo
173. Ba le mbang // wendo le enggo // sabot le nggaro // sanga le kaka / waja // deko le empo // anggom le bambo
174. Sadi le bambo  // mata sungkut // mata olo // mata le pukuk // pukuk luhut //
175.Laun ndaot heru serente; laun betu rencak nggepit
178. Kope oles - todo kongkol, reje leleng - bantang sama - padanan - berpasangan
179. Raos  baling sapo - rentek baling kesep; tali sala wai' - borek sala bosel; has neho rata, haous neho nako.
180. Ragok one sapo, Sau   one  rangkung
181. Bengkar belang, bok betong
182. Kontas bokak, serani sai' ---- Kontas momang, serani nai.
183. Eta-eta tua, wawa nuk
184. Neka ndegut bail rantang kepu tengu, neka songa bail rantang poka bokak
185. Tombo eta golo - pande wa ngampeng - tombo one bongkok pande peang sekang - gega peang remang/ lempak
186. Pateng wa wae - worok eta golo
187. Mbolot  kaeng golo, behas kaeng gendang,  salang kaeng tana (sama),
188. Neka lanta agu Mori Nggaran jaga mamur nawa, neka beng agu Mori dedek jaga rusuk denggek.
189. Sela (cela), sial (cial)
190. Tiu rirud - pandang momok
191.Neka pong jogot  one golo lonto, neka  seri mbeis  one ndei  berit
192.Nenu lako  lorong  agu  weki  (Eme dia'  weki,   dia nenu. Dia  nenu, dia weki.Nenu=nipi /nuk),
193. Gangga wakar  lako  satar,  rani nai limbang  tacik .
194. Melo wakar lako satar, hehi  weki  tendi  seli.
195. Weong nai  wajol  mbeong  /weleng   wakar.
196. Manga lonto manga tombo, manga hese manga pede. Manga maci - mangga (nanga) lere
        (Eureka pada  25 Okt. 2012 saat bawa motor Bintaro - Joglo - Cempaka Putih).
197. Wada puka dana -nasib  puka  dani
198. Darat  tana  masa! (Bolang) .
199. Eme wenang neka benang-eme meki  paka  teing
200. Nepa  paka  bae kerendan. (krenda  nepa, gojing  poti,  rewos empo)
201. Sisa  de  lipang - jangka  de balak
202. Reba lengge lelar - Molas  tiki tokak.
203. Ngong ata lombong  lala  kali  ru lombong  muku
204. Neka tungga  salang  duat - neka  kepe (gepe)  salang  we'. (28 -8- 2-13). Neka pale / kawe pate
205. Lenci weku,koseng  (kose)  mose
206. Neka  lasa  bara - neka ngentung  tuka
207. Senteng lewing teneng,sompo lewing lompo,waek lewing  nare.
208.Malon  magot, lempa kendong .
209. Neka  lowang sola, neka ngoel  kope , neka rengas mpewang, neka mesa leda. (6-9-2013, JPS Bekasi)
210. Kelo  dengkir / sampe leso - kaeng samper /dengkir mane.
211. Neka larong ri', neka ngeto betong, neka muntung wunut, neka bete bele,neka rusak wua, neka mebu....... (JPS  6 - 9 - 2013)
213. Tiru irus, na ranga, ganti  sai. 
214. Lowang kope // pati rosang. 
215. Lengge leong wase  deko 
216. Tua'  mungat 
217. Lengge dendut
218. Pau' kosut / cencut
219. Haju  ngampur te pande siri mbaru // haju kende te  leba sekang (11-9-2013) 
220. Don lako don ita - don ita don bae - don bae don pande
221. Lewen lonto - don tombo,  lahos lako don ita,  don ita  don pande
222. Towe songke 
223. Wini woja rihi, na' woja laka, tunti kemuning sa kemuning  nai (Hemo, SM, p......)
224. Ndasing bike laing, nos bike golo, pijang mbisar  niang 
225.Wetung diha mbetung, kekas (rema)  diha pengang.
226.Kebok one nggelong, karot one sapo.
227. Olog tombo, danong jaong, mede gete  (223 -227, VMG- JPS , 15 -9-2013)
228. Mbogok mata de po, mbular mata de ular.
229. Ndamu arus, enggo leong. 
230. Sare laser, reto telo (JPS 17-9-2013)
231. Tui' puki,  rambut mauk (JPS  17-9-2013) - pkl 15:31. Duti wulu puki, rambut wulu mauk (VMG 18:30)
232.Jere jeget (18-9-2013- VMG).
233. Riang dia-dia mbate dise ame, serong dise empo, tunti kemuning, sa kemuning nai.(Hemo  p.......)
234. We' kete - keor kelo
235. Danong lakon - mede we'n - olo ngon - 
236. Uwa haeng wulang - langkas haeng ntala : - tontes nera jimak one weki diha  Nggerang : tua eta wulang - rapak eta ntala. ( Gereja Leo Agung, Jatiwaringin - Jaktim, 21 Sept. 2013).
237. Petu  jenggu, kutur mu', tangang rapa (21 - 22 Sept. 2013)
238. Gatung ngawur.
239. Landa kaka, bara kaka, jendot telo (lorong jalan lantai 1 ke 2 JPS, 23 Sept 2013). 
240. Kaka kanang, telo nggelong, riti gising
241. Nggelong nggesok, linga longgong
251. Hejap sama ba weki de ela, jojop sama ba weki de po, linggang sama ba weki de likap. Ngonde sama ata oke mose. Ngonde sikat haju nonte.
252. Gangga sama  kangkar de waja, seber neho mbeng (nengep)  sekeng.
253. Rangang pande rangkang tana, rawis tai
255. Ngonde woes. 
256. Nggepo kebor, sau alu, kemu ngencung 
257. Songa bokak data molas
258. Pesu nembur (nembur pesu), angkit (?) tai,  ---Wau pesu nembur, wau tai akit (?).
259. Sala mbetar wela, - sala pau' awun........
260. Lai't  merkani, hang perkakas  (29-9-2013)
261. Penong /  mangkang ----- mangkang cancar / paka cancar (29-9-2013)
262. Penong senggong, mangkang rak (28-29 Sept. 2013)
263. Tahing  gaji // do honor 
164. Logur kauk // lanar kak
165. Wara wagak // kete nteler 
166. Wie wileng
167. Mbular mbugak 
169. Pinto toe  pelek
170. Jari   woleng  pati , delek woleng pedeng  (Nando, dlm status FB 7 Okt. 2013 -
"pati woleng jari, pedeng woleng delek. Neka humer agu imer ceca data jaga weleng wakar" Tabe wie ska'en....FB 7 Okt. 2013 -  https://www.facebook.com/erlin.tento)
171.Poti nggorik // kokong  nggorok
172. Toing le toming // tae  le  pande
http://drianyanto.wordpress.com/2013/10/04/toing-le-toming-tae-le-pande/
173. Lelak lepak tua  nggameng  (sumber: ibid 172).
174. Nera = gerak
175. Barong = reje, bantang, undang 
176. Neka asu ke hae  wau', neka ela kaut  hae  kerja, neka kode kaut hae oles, neka enggo  kaut  hae lejong, neka rata  kaut  hae  labar.
177. Mempo neho  elong // lerak neho saung mela  (mera)
178.Silung wintuk // saling  nai
179. Teti toe desing // lako  toe  baro // lampa toe bantang (JPS 4-11-2013) 
180. Momos do ngon kerkontel du oken. (5-11-2013)
181.Neka woleng tuke  one // neka lewang tuka peang
182.Teka mai ming keak //jejok mai ming jegok (jejok sampe bike kemok // jejok sampe rehong kemok )
183. Onok bombo //lako karot // limbang pitak //  tong ronco // tingging mimis //  loncat roga //lampa watang
184. Dudi  tuil
185.Taung walu //dopo podo // semol mbegok // 
186. Penti: wali ntaung // selu sekeng //neka gege leles // neka lako ngando
187. Neka  bara bana // neka tuka sua-landing  kali ga... nai sa  anggit//tuka sa leleng
188. Lambu neteng mbaru  // ndajur  / kapu bilang dalu // labar neteng tana// ejor neteng  beo
189. Tuluk le mu', pisik  le ngis  (VMG, 23-11-2013,  teneng  hang   damang  mata  woja, toe na'peang  matan)
190. Teka mai teak // jejok  mai  jegok  // ongga  mai  roa // jagur  mai  watu // racuk  jiri  latung  , JPS 27-11-2013.
191.Bom  tombos  sokol //  bom  turas  tuda. (VMG 2-12-2013)
192.Tura  eta  wulang, bajar  eta  ntala. (VMG 2-12-2013)
193.Reba tembang belang //  molas  dedek penggek  // ;Reba atur katur ; molas  ronca  roas // molas tompal momang  (FB: Tehco Wela; JPS 3-12-2013).
194. Delek woleng pedeng // jari woleng  pati (FB  Nando, JPS 4-12-2013) 
195. Mental saung daeng /sawe:  lanar/ mangkang  du ta', sanger  lanek  du mame ; logur  / lombut du korut, sekesep poli teneng; sewarang du ta',  selompo du poli  kokor (JPS 8 -Des-2013 - Sunday)
196. Mental haju lumu: toe susud  le mud, toe  lengker le ses-  ; Toe bowok le hok / lo', toe ngeto le leso * Lumu /kuning: haju dia'  besi   data  manggarai. (nuk one lobo motor -kampung bogor - Rawa Terate - Aralia - asi motor tulis one  hp; JPS, 8 Des.(Minggu) . 2013).

197.Keli  le besi // kalas le tembaga // kena le  emas (JPS, 8 Des.(Minggu) . 2013).
198.Mental  data Manggarai: emong  ngeong / eok ,lat  lampa  (JPS, 8 Des.(Minggu) . 2013).
199. Laki  mangir //  tua' mungat // lopo  dogok  //  
200. Sahap  labar  toe sadar   //  gajut  langu toe mopo jauk  (JPS, 8 Des.(Minggu) . 2013).
201.Neka bunta  tuak, neka pora rasi
202. Neka bambo manuk lalong // neka ring'ang  manuk  kina  // neka mata  kaba - jarang // neka  langu acu, neka tengel mbe,neka pencang  ela, neka  kandit  japi,  neka mila ikang,  (JPS 10 Des 2013, pkl  7.47 am).
203. Kope  mo'eng  mose 
204. Besur pesu,  nula tuka  wiga sapu neho  napung,koso neho lo' sangged  tombom  ata  poli  rojokm.
205.Eng  le  tuka  mese,pali  le  tuka  taim.
206. Neka sagang  ranga  //  neka  leli  seli / weki; neka leluk tengu/ wekur // neka boke  bosel  (JPS 12 Des. 2013).
207. Wotos komong   //  kerkutus  mu'  //dara  gala (ranga) //  oak   roa  (JPS 14  Des. 2013)
208. Teka =nampo  / wada  nampo .
209. Pong  dopo // ngalor  masa
210.Songa  bokak  data  molas -, apa  hitu? Nepa
211. Danong  pangong// beheng pelet/ leleng  //Danong  baro //mede keker // mede  gete //
212. Ngirik sili // enga  peang /  jauk lau//
213: Wange  te  daler // witek te  rilek // tawa  pande  kawan  // regek  te  delek //  imus  te tinu wintuk
214. Teka mai  keak //  ongga  mai  roa // pak  mai  dara // jagur sampe  todo  watu   ( 22  Des. 2013)
215. Wetung de mbetung   //  deming  de  mbeking
216.  Tuke tasik  lalang (nggalang)    sampang  // rehong  tasik   daong  sampang (?)
217. Neka  tombo  agu  ame gau, aku nanang  weta (ine)  gau.  ( obrolan  Bona - Nando - John - I jan. 2014 - VMG).
218. Rapet  waen  // retang retang  repang;  
219. Na'  waen  pake,  na'  uten  kuse,  na'  tibun  ipung.
220. Neka woleng  tuka  one,  neka  lewang  tukapeang 
221. Jakuk  toe taung,mama  toe  tama.Apa hitu?  Nggetak  de  ngis.
222. Weda  rewa  tuke  mbaru
223. Dara  kongko  kongkol one  pusu  lolo
224. Leles  tana mese langding  le  lengge // pala tana  tadang wajol le   (kesasar)  toe  manga
225. Mbeang Ledas ( di  Leda  Ruteng?- dari  FB  - Leo  Nyoman)
226. Silung  wintuk, saling  nai
227. Wie  wileng /  mane  rep
228. Benta  leso  lesak, wale  bon kaka  lea,  banta  mane  tana  wale  bon  kakar  tana
229. Kakas / kanta  raha
230. Sukar Sulit - mama  lu'it, apa  hitu?  - ata kepala  batu
231. Na'  toe  sala, pusi  toe  pusing. Apa  hitu.   Lime  agu  mu' du  hang (28 Jan. 2014).
232. Sanga  le  kaka  - sabot  le  nggaro (30 - 31 Jan. 2014 - VMG)
233. Rakap tana  one  lupi  salang ( Halte harmoni, HI - Imlek, 31 Jan. 2014)
234. Ita  lipang lam 5  one  kamar  mandi - kain kotor (VMG 31 Jan. 2014)
235. Selu  leleng  mbelu - mbelu leleng  mbapa.
236. Sukar sulit  mama  luit (VMG n JPS 24 Peb. . 2014)
237. Segot...leong. Apa  hitu? Kaka  sara (kaki  seribu)  (JPS 9-8-2014).
238. Mai  toe le  awit,  ngo  toe  le  podo. Apa hitu?  (Datang tak diundang, pergi tak diantar). Apa itu?   Nipi (mimpi). VMG - setelah mimpi, 3 Maret 2015.
239. Udeng wunteng // losa nosar, apa hitu? Sio / tai / pesu (VMG, 17 April 2015)
240. Nia tehok nitu mbesol (mbelos) / redok /remong , nia  sere nitu  reje (di mana kotek di situ telurnya, di mana kotek di situ ajaknya), VMG - JPS, 2 Mei 2015.
241. Dolong  eta golo, rotong one tonggong, seang wa  bea. Apa hitu?  Hutu, JPS  19 Juni 2015
242.  Mbelas toko tela,  nggawit wai, kandit  nai, apa  hitu?  Sigir hiot mata  (inspirasi sigir one mabaru - VMG, 28 Sept. 2015).
243.keker  (ser)  ngger   le,   hena se', apa  hitu? Toto  kopi.  (VMG  - JPS, 11 Okt. 2015)
244. Songa bokak data molas, apa hitu? Nepa (JPS, 6 Jan. 2017)
245. Nia manga mesik nitu manga mentik, nia manga tai' - nitu manga lali  (VMG  - JPS, 30 Okt. 2017)
246.Wengkas ngger eta, wangkas ngger wa, apa hitu?  Ngis, todo ngger eta  ngger  wa,  wake ngger  wa ngger eta.
248. Rani  kanta  kawing,  ai aok  kanta  hahot. Apa  hitu?  Meong siot kudut  kawing (VMG - JPS 23 Jan. 2018)
249. Wini landing toe te bibit, lince landing  to nganceng bike/ singke, lince apa hitu? Lince muku  Dima.
250.  Eta mai peang mai, wa mai one mai.  Apa hitu? Posisi  ngis one mu' du hema, du hang (Bae du lelo one sermeng).
251. Reki seketi, tokor segolo, apa hitu? Reok ute Selada. (Inspirasi reok saung Selada, lau VMG  11-12 Nov. 2018)
252. Saung sebakuk, tokor seroto, apa hitu? Teneng saung Selada, Kangkung, Saung tete,
253. Isi sepiring, weang sebeka, apa hitu? Reok saung Selada.  (Inspirasi reok saung Selada, lau VMG  11-12 Nov. 2018)
254. Kukud ulu, tirik riti, apa hitu?  Meong ata reme  kawing (VMG - JPS, 3 Oktober 2022).







 


















 




 

















 




 







 









  










Tidak ada komentar:

Posting Komentar